Anıl Aba

Anıl Aba

İktisat alanındaki lisans eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi ve London School of Economics'te çift diploma programı ile tamamlayan Anıl Aba, doktora derecesini Amerika'da Utah Üniversitesi'nden aldı. Rusya'da School of Advanced Studies'te bir yıllık post-doc yaptıktan sonra 2018 senesinde Türkiye'ye dönüp Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümünde ders vermeye başladı. Aba, aynı zamanda BirGün gazetesinde düzenli olarak popüler iktisat üzerine yazılar yazmaktadır.

“Bütün mutlu aileler birbirine benzer; her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır” denmişse de binde birin binde birindeki ultra zengin burjuva ailelerin ortak bir mutsuzluk kaynağı vardır: İktidar mücadelesi. Türkçe’ye "Halefiyet" veya "Halefler" diye çevirebileceğimiz Succession dizisi de ultra zengin bir ailede hanedanlığı babadan sonra kimin kontrol edeceği meselesi üzerinden ilerliyor... Carnegielerden Murdochlara, …

Bundan birkaç hafta evvel, Faruk Bildirici, gazetecilikte çıkar çatışmasıyla ilgili, “‘Para karşılığı haber’in öyküsü ve Cumhuriyet’e sorular” başlıklı çarpıcı bir yazı paylaştı. Bildirici’nin araştırmasına göre e-ticaret şirketi Trendyol, tekelleşmeyi zorlaştıran yeni e-ticaret kanununa karşı kamuoyu yaratmak için bir medya kampanyası başlatmış, bunu da el altından verdiği paralarla özel haberler yazdırarak yapmış. Bildirici, yaptığı medya taramasında, …

Yapay zekâ, şu an gördüğümüz erken haliyle, herhangi bir literatürdeki standart argümanları özetleyen ve aslında değeri biraz büyütülmüş bir dijital inovasyon olmanın yanı sıra ciddi ideolojik önyargılar da barındırıyor. Bunlardan birkaçına bakalım… Sürücüsüz araçlar Örneğin Google’ın görüntü-tanıma sistemi goriller ile siyah Amerikalıları ayırt edemiyordu. Aynı şekilde, sürücüsüz araçlarda kullanılan “yapay görme” sistemlerinin de beyaz yayaları …

ChatGPT, Midjourney, Stable Diffusion, Interior AI, Grammarly vb. yapay zekâ uygulamaları, yeni çoğu diğer teknolojide olduğu gibi, faydaları ve zararlarıyla geldi. Ancak yapay zekânın bluetooth hoparlör ya da akıllı aydınlatma sistemlerinden daha fazla tartışma yarattığı ortada. Bir tarafta yeni teknolojilere karşı şüpheci olan alarmistler diğer tarafta her inovasyonu neredeyse sorgusuz sualsiz kabul edip destekleyen teknoloji …

Bir süredir şifre paylaşımının engelleneceğinin dedikodusu medyada dolaşıyordu; sonunda Netflix’ten resmi açıklama da geldi. Bununla birlikte Netflix, Şili, Peru, Kosta Rika, Kanada, Yeni Zelanda, İspanya ve Portekiz’de denemelere resmen başladı. Bu ülkelerde şifre paylaşmanın paralı olduğu model denendi. Hane halkı dışındaki her bir profil için, ülkedeki alım gücüne göre, aylık 3 ile 6 dolar arasında …

Google Trends verisine baktığımız zaman Bitcoin’in 2017’nin Aralık ayında ve 2019’un Eylül ayında birer tepe, 2021’in Şubat ve Mayıs aylarında ise bir ikili tepe yaptığını; her tepenin bir öncekinden daha düşük bir seviyede olduğunu; genel trendin de aşağı doğru olduğunu görüyoruz. Kriptopara birimi, NFT, ethereum gibi diğer aramaların da çok benzer bir trend takip ettiğini …

Yeni teknoloji yeni fırsatlar getirdiği gibi daima yeni çelişkiler de getirir. Dijitalleşmeyle birlikte haber daha hızlı üretilen, daha hızlı yayılan ve daha çok okunan bir meta hâline geldiyse de gazetecilik bir “monetizasyon” problemi yaşamaya başladı. Bunun sebebi, Doctorow ve Giblin’in “Chokepoint Capitalism” dediği, internet şirketlerinin yarattığı darboğazlar. Yani üreticiyle tüketici arasına tezgâh kurup her yapılan …

Türkiye’de erişim yasağı olan, ancak yine de birçok kişinin bildiği ve VPN aracılığıyla girebildiği porno video paylaşma platformu Pornhub, Şubat 2023 itibariyle, dünyanın en çok trafik alan 12. internet sitesi. TikTok’un, Netflix’in, LinkedIn’in, Amazon’un, Weather.com’un üzerinde… Her ne kadar Pornhub yetişkinlere yönelik içerikleri paylaşan bir medya sitesi olsa da arkasındaki MindGeek, Silikon Vadisi’ndeki teknoloji şirketleri …

2009 yılında Oprah Winfrey Twitter’a girmek istediğinde yüzlerce Oprah hesabı olduğu anlaşılmıştı. Kanye West’in fake hesapları eleştirmesi ve beyzbol koçu Tony La Russa’nın şirkete dava açmasının da ardından Twitter, hesabın gerçek ve güvenilir olduğunu, sahibiyle kontak kurulduğunu gösteren resmi mavi onay tiki uygulamasını başlattı. Başlarda sadece Kanye West, Oprah Winfrey, Taylor Swift, Ashton Kutcher vb. …

Yakın zamanda Jack Dorsey Twitter’ı, henüz monetize edilmemiş hatta zarar eden bir platform olarak, ve bence çok iyi bir fiyata, Elon Musk’a satmıştı. Musk’ın da Twitter’dan para kazanmak için yaptığı ilk icraatlardan biri Twitter Blue diye bir abonelik paketi oluşturmak oldu. Aylık 8 dolara satılan bu pakete abone olanlar tweetleri düzenleme, geri alma; uzun videolar …

Kültür-sanat medyasındaki “çıkar çatışması” meselesi üzerine yazdığım yazı epey ilgi çektiği için kültür-sanat medyasında çalışanların da görüşlerini aktararak konuya devam etmek istedim. Müziği hem yazan hem de sunan Beyza Cumbul, iki tarafın da yaşadıklarını yakından biliyor. Kültür-sanat köşe yazarlarının giderek azaldığının altını çizen Cumbul, mevcut köşe yazılarının çoğunun haber bültenlerinden evrilmiş bilgiler ya da doğrudan …

"Kültür-sanat gazeteciliğinin düşüşü" dediğimiz zaman çoğu kişinin aklına kültür-sanat sayfalarının küçülmesi, azalması, hafta sonu eklerinin kapanması, siyasi baskı ve benzeri şeyler geliyor. Fakat kültür-sanat gazeteciliğindeki çıkar çatışması meselesine fazla değinilmiyor. Meslekten gazeteci olmamakla birlikte, 10 yılı aşkın bir süredir birçok ulusal mecrada köşe yazarlığı yaptığımdan medya sektörünün biraz içinde biraz dışındayım. Biraz dışında olduğum için …