n okuyoruz| Bültenden Herkese Merhaba!
Odak konumuz YZ teknolojisinin habercilerle ilişkisinde yaşanan değişim. Başlarda habercileri ve yaratıcı endüstriyi küçümseyen teknoloji şirketlerinin gerçeği fark etmesiyle birlikte değişen dinamikleri ve bunun potansiyel sonuçlarını yazdım.
“Ne Okuduk” bölümünde ise Bluesky’ın herkese açılması, Tucker Carlson’ın Putin söyleşisi ve daha fazlası var.
Son olarak sizlere duyurmak istediğimiz yeni bir programımız var: Creative Lab. Türkiye’nin her yerinden kurumsal ve bireysel yayıncılara yönelik bu programın amacı Twitch, Kick, TikTok, Instagram, YouTube, Podcast, E-bülten gibi mecra ve platformlar için ürettiğiniz fikir ve projeleri harekete geçirmenize yardımcı olmak. Detaylar ve başvuru formu için bu linki ziyaret edebilirsiniz.
Görüş, yorum ve önerilerinizi her zaman bekliyorum.
Haftaya görüşmek üzere!
—Ahmet Alphan Sabancı
Bu hafta ne okuduk?
Bluesky Herkese Açıldı
Son bir yılı aşkın sürede Twitter’ın ve diğer büyük sosyal medya platformlarının yaşadıklarının en büyük sonuçlarından birisi yeni sosyal medya platformlarının ve protokollerinin hayatımıza girmesi oldu. Mastodon bunlar arasında en büyüklerden birisi, Bluesky da en çok merak yaratanlardan biri oldu.
Bluesky’ın uzunca bir süre hesap açmak için davetiye gerektirmesi, büyümesinin ciddi bir şekilde yavaşlamasına neden oldu. En sonunda geçtiğimiz hafta içerisinde Bluesky artık davetiye sistemini kaldırdığını ve herkesin kullanımına açıldığını duyurdu. Görünüşe göre bunu bekleyen kişi sayısı da oldukça yüksekmiş. Daha ilk gününde bir milyon yeni Bluesky hesabı açıldı ve kullanıcı sayısı artmaya devam ediyor.
Bundan sonra Bluesky’ı ne bekliyor ya da ne kadar büyüyecek bilemiyorum ama insanların hâlâ Twitter’ın yerini alacak alternatifler konusunda heyecanlı olduğu ortada. Henüz NewsLabTurkey olarak Bluesky’da değiliz ama ben aktif olarak kullanıp test etmeye devam ediyorum.
Tucker Carlson’ın Rusya Seyahati
Geçtiğimiz yıl Fox News’den kovulmasının ardından bültenimizde odak konusu olan Tucker Carlson, o günden bu yana bağımsız bir şekilde kariyerini sürdürmeye devam ediyor. X ile yaptığı anlaşma ve diğer işleri de onu gündemde tutmaya yetiyor.
Ancak geçen hafta gündem olmasının sebebi Rusya seyahati ve orada yaptıkları oldu. Öncesinde gizemli bir duyuru ile gündeme gelen Carlson, Rusya’da Vladimir Putin ile özel bir söyleşi gerçekleştirdi. Putin ile yaptığı iki saatlik yayın bolca konuşuldu ve konuşulmaya devam edecek gibi görünüyor. Bunun bir numaralı sebebi ise yayının bir söyleşiden çok Putin’in istediği her şeyi söylediği, her türlü iddiada bulunduğu ve Carlson’ın sadece dinlediği bir formatta gerçekleşmesi. Ayrıca Carlson’ın neredeyse hiçbir “tehlikeli konuya” girmemesi de eleştiri sebebi oldu.
Carlson’ın Putin ile böyle bir söyleşi gerçekleştirmiş olması şaşırtıcı değil. Kendisi uzun zamandır Ukrayna savaşında ve diğer konularda Rusya’ya yakın bir duruş sergiliyordu. Söyleşiyi bu kadar büyük bir olay hâline getiren Carlson’ın tutumu değil, uzun bir zaman sonra Putin’in Batı medyasına hitap eden bir yerde görüşlerini sınırsızca ifade edebilmesi oldu.
Medium’un Sakin Yükselişi
2024’e girdiğimizden bu yana medya sektöründeki kötü ekonomik gidişattan bol miktarda bahsettik. O tarafta değişen bir şey yok ama diğer yandan medya sektörü içerisinden başarı hikâyeleri de geliyor.
Bunlardan birisi de uzun zamandır tanıdığımız yayın platformu Medium’dan geldi. Uzun bir aradan sonra Medium ilk kez bir yıla kârda girdi ve bunu koruyacak gibi görünüyor. Nasıl başardıkları sorusunun cevabı ise CEO Tony Stubblebine’in Semafor’a verdiği röportajdaki cevaplarında saklı. Diğer platformlar gibi aşırı büyüme ve yayılma yerine metne ve yazarlarına odaklanmaları, platformun kalitesine katkısı olmayacak şeyleri reddetmeleri ve insanların daha fazla okuyup yazabileceği bir platform inşa etmeye odaklanmaları ekonomik sorunlarını çözmek için yeterli olmuş.
Tam da bu yüzden video veya başka alanlara girmeyip önümüzdeki beş yıllık planlarında sadece metne odaklanıyorlar. Eğer bir sürprizle karşılaşmazsak, Medium uzun bir süre daha ayakta kalıp insanların dilediği gibi yazdığı yerlerden birisi olmaya devam edecek gibi görünüyor.
NYT Aboneliklerden 1 Milyar Dolar Kazanmış
Haftalar geçtikçe daha fazla şirketten yıl sonu raporları gelmeye devam ediyor. Medya sektörünün en büyük isimlerinden olan New York Times’ın 2023 yıl sonu raporu da birçok dikkat çekici veriyle birlikte yayınlandı.
Bunların arasında ilk göze çarpan NYT’nin abonelik gelirlerinin yükselişi. Sadece 2023’ün son çeyreğinde 300.000 yeni dijital abone kazanan NYT’nin 2023 yılındaki toplam abonelik geliri 1.09 milyar dolar olmuş. Bu da her ne kadar diğer taraflarda her şey planlandığı gibi gitmese de finansal olarak iyi bir durumda olmalarını sağlıyor.
İyi gitmeyen alanlardan birisi, tıpkı diğerleri gibi, dijital reklamlar. CEO’nun yatırımcılarla rapor toplantısında belirttiği üzere, reklam verenlerin marka güvenliği bahanesiyle ciddi konulardan kaçınması reklam gelirlerinin düşmesine neden olmuş. Buna rağmen gelir kaynaklarının çeşitliliği bunun etkisini azaltmalarını sağlıyor.
Kısa Kısa
🎙️ Spotify, Joe Rogan ile sözleşmesini yeniledi. 250 milyon dolar değerinde olduğu iddia edilen sözleşmedeki dikkat çekici farklardan birisi artık podcastın Spotify dışındaki yerlerde de dinlenebilecek olması.
🇦🇿 Azerbaycan’da yaklaşan seçimlerle birlikte gazetecilerin üzerindeki baskı artmaya devam ediyor.
🔎 Google, birçok gazeteci ve araştırmacının kullandığı sayfa önbelleklerini kaldırdığını duyurdu.
🎙️ Pew Research tarafından yayınlanan rapor, en başarılı podcast serilerinin yüzde 76’sının konuklu olduğunu söylüyor.
📰 The Messenger’ın kapanışı konuşulmaya ve tartışılmaya devam ediyor.
🇬🇳 Gazetecilere dönük baskının arttığı ülkelerden bir diğeri de Gine.
🇦🇷 Arjantin’de Milei hükümeti, “daha verimli çalışmasını sağlamak” bahanesiyle bütün kamu medya kurumlarının kontrolüne el koydu.
Haftanın odağı: Yapay zekânın haber ihtiyacı
ChatGPT ve diğer Büyük Dil Modelleri hayatımıza girdiğinden bu yana en büyük tartışma başlıklarından birisi haberciler ve teknoloji arasındaki ilişkinin nasıl olacağı üzerineydi. Teknoloji şirketleri ağırlıkla yapay zekânın kaçınılmaz olduğu ve haber medyasının da bunu kabul etmesi gerektiği argümanıyla ilerledi ve herkesi buna ikna etmeye çalıştı. Haber medyası —ve geri kalan hemen herkes— kendi üretimlerinin karşılıksız kullanılmasına karşı çıktı. OpenAI’ın bizzat telifli içerikler olmadan ChatGPT gibi bir teknoloji geliştiremeyeceğini itiraf etmesi de onların haklılığını gösteren en büyük kanıtlardan birisi oldu.
Son dönemde geldiğimiz noktada ise bütün teknoloji şirketlerinin telifli içeriklere olan ihtiyaçlarını kabullendiğini ve bunu sağlamanın yollarını aradığını görüyoruz. Özellikle dikkat çekici olan ise haber medyasına gösterdikleri ilgi. Google, Apple, OpenAI ve Microsoft sürekli haber medyasıyla ortaklıklar kurmaya ve anlaşmalar yapmaya çalışıyor.
Bu konuda en agresif davranan şirket ise Microsoft. Sadece geçtiğimiz hafta içerisinde beş yeni ortaklık duyuran Microsoft’un listesinde medya kurumlarının yanı sıra üniversiteler ve medyayla ilişkili diğer kurumlar da var. Bunların bazıları araştırma odaklı, bazıları ise deneysel projeler üzerine kurulan ortaklıklar. Tıpkı Semafor’la yaptıkları gibi.
Semafor ve Microsoft’un ortaklığında hayata geçirilen Semafor Signals projesi, Semafor çatısı altında yeni bir segment olarak karşımıza çıkıyor. Signals, en basit tabirle son dakika haberlerine dair bir blog. Ancak blogu ChatGPT veya özel bir versiyonu yazmıyor, Semafor’un gazetecileri buraya haber yazarken araştırma için OpenAI platformu üzerinde Microsoft Bing arama motorunu kullanan özel bir YZ arama aracı olan MISO’yu (multilingual insight search optimizer – çok dilli içgörü arama iyileştiricisi) kullanıyorlar.
Kimileri için Semafor Signals önemsiz bir gelişme. Şu anda sonuçları konusunda bir yorum yapmak için erken olsa da Semafor ve Microsoft ortaklığı habercilerin YZ’yi bir araca dönüştürmesi konusunda atılmış önemli adımlardan birisi olabilir. YZ botlara yazdırılan çöp içeriklerle sitelerini doldurmaya çalışanların yaptıkları karşısında bu teknolojileri daha iyi haberler üretmek için bir araca dönüştürenleri göreceğimizi söylemiştim. Teknoloji şirketlerinin habercilerle ilişkilerini iyi tutmak zorunda olduğunu fark etmesiyle birlikte ilginin ve kaynakların da bu yöne doğru akmaya başlaması kaçınılmaz.
Bütün bunlar haber medyası ve YZ teknolojileriyle ilgili bir yol ayrımına işaret ediyor. İlk seçenek bu teknolojiler ile spam ve boş içerikler üreterek eski modelden bir süre daha para kazanmaya çalışmak ve kısa günün kârıyla yetinmek. İkincisi ise bu teknolojileri gerçekten daha kaliteli ve seviyesi yüksek haberler üretmenin yollarını bulmak için kullanmak ve daha uzun vadeli bir planla ilerlemek. İlla ki YZ kullanmanız gerekmiyor ama eğer kullanacaksanız, bu iki yol arasında yaptığınız tercihin sonuçlarının ne kadar büyük olacağını da bilmenizde fayda var.
