Reuters Enstitüsü’nün “Değişen Haber Odaları 2023” adlı raporu, medya sektöründeki çeşitlilik, esnek çalışma modelleri ve yapay zekâ (AI) kullanımının mevcut durumunu ve geleceğini irdeleyerek, medya liderlerinin bu konulardaki zorlukları ve yaklaşımlarını ele alıyor.
Rapor, medya kuruluşlarının dış etkenlere ve iç dinamiklere nasıl uyum sağladığını, yeni yetenekleri çekme ve yetiştirme stratejileri ile çeşitli, kapsayıcı ve temsili bir kültür oluşturma çabalarını inceliyor.
Raporun araştırma süreci 6 Eylül ile 18 Ekim 2023 arasında tamamlanan ankete ve on sektör lideriyle derinlemesine röportajlarlara dayanıyor. Görüşlerine başvurulan kişiler arasında baş editörler/yönetici editörler, CEO’lar ve yönetici editörler, editoryal, izleyici, yetenek geliştirme ve ticari alanlardaki diğer kıdemli pozisyonlardaki kişiler yer alıyor. Örneklem, basılı, dergi, yayın geçmişine sahip şirketlerin yanı sıra dijital doğmuş haber kuruluşları ve haber ajanslarındaki bireyleri kapsıyor. Ankete dünya genelindeki haber endüstrisi liderlerine gönderilmiş olmasına rağmen, çoğunlukla Kuzey Yarım Küre’den ve orta ve büyük ölçekli kuruluşlardan katılımcılar yer alıyor.
Çeşitlilik ve kapsayıcılık: Sürekli bir mücadele
Hatırlanacağı üzere 2020’de COVID-19 pandemisinin getirdiği zorunlu uzaktan çalışma uygulamaları, George Floyd’un öldürülmesi ve Black Lives Matter protestolarının ardından, ırksal adaletsizlik ve sosyal eşitsizlik konularına dikkat çekilmesi gibi dış etkenler, haber kuruluşlarının kendi pratiklerini ve haber yaklaşımlarını gözden geçirmesine neden olmuştu.
Rapora göre 2023’e gelindiğinde, pandeminin sona erdiği ilan edilse de ekonomik yavaşlama, artan enflasyon, uluslararası savaşlar ve jeopolitik bozulmalar gibi yeni dış zorluklar ortaya çıkmış durumda. Rapor da, bu durumdan yola çıkarak, haber odalarındaki çalışma pratiklerinin gerçekten değişip değişmediğini, esnek çalışmanın yeni süreçlere nasıl dönüştüğünü ve yapay zekânın haber odalarındaki roller ve sorumluluklarda ne gibi etkilere sahip olacağını sorguluyor.
Esnek çalışma modelleri: Yeni normlar
Anket sonuçlarına göre, haber odası liderlerinin %65’i, personel için yeni kurallarla esnek ve hibrit çalışma modellerini uyguladıklarını belirtiyor. Bu oran, medya kuruluşlarının pandemi sonrası dönemde iş yapış şekillerinde kalıcı değişikliklere gittiğini ve esneklik konusunda somut adımlar attığını gösteriyor. Ankete katılan liderlerin %13’ü ise bazı esneklikler sağladıklarını, fakat bunların netleştirilmiş yeni kurallar olarak kodlanmadığını ifade ediyor. Esnek ve hibrit çalışma modelini yeni kurallarla uygulamak isteyenlerin oranı %4 iken, %16’lık bir kesim ise bazı değişiklikler yaptıklarını ancak çoğunlukla pandemi öncesi döneme has ofiste geçirilen zamanla ilgili modellere geri döndüklerini belirtiyor. Kararsız olanların oranı ise %1 olarak belirtilmiş.
Rapora göre haber kuruluşlarının hibrit ve esnek çalışma modellerini uygulama yaklaşımları da çeşitlilik gösteriyor. Katılımcıların %15’i tam esneklik sağladıklarını, yani personelin evden çalışma ve ofise gelme zamanlarını kendilerinin belirleyebildiğini ifade ediyor. Biraz daha kısıtlı bir esneklik sunan ve personelin haftanın belli günleri ofiste olmasını isteyen ancak bunun denetlenmediğini belirten liderlerin oranı %22 iken, bu kuralın uygulanmasını sağlamak için çaba gösterenlerin oranı %30 olarak dikkat çekiyor. Ankete katılanların %14’ü personelin çoğunlukla ofiste olmasını gerektiren ve bu kuralın başarıyla uygulandığını bildiren kuralları benimsediklerini belirtiyor. Bu kuralı uygulamakta zorlananların oranı ise sadece %2. Tamamen ofis ortamını terk edip tüm ekibin uzaktan çalıştığını belirten kuruluşların oranı %0 olarak göze çarpıyor. Ankete katılanların %16’sı diğer senaryolara işaret ederken, kararsız olanların oranı yine %1 seviyesinde.
Çalışanların %38’ine göre hibrit çalışma kurum aidiyetini azaltıyor
Yine rapora göre esnek ve hibrit çalışma modellerinin personelin kuruluşlarına olan aidiyet hissine etkisi tartışmalı bir konu olarak öne çıkıyor. Araştırmaya katılanların %13’ü bu yeni çalışma biçimlerinin personelin aidiyet hissini güçlendirdiğini belirtirken, %38’i tam tersine aidiyet hissinin zayıfladığını ifade ediyor. Katılımcıların %40’ı ise esnek ve hibrit çalışmanın personelin aidiyet hissi üzerinde ne olumlu ne de olumsuz bir etkisi olmadığını düşünüyor. Kararsız olanların oranı ise %9 olarak belirtiliyor.
Ankete katılanların %8’i, hibrit ve esnek çalışma modellerine geçişin personel tutmayı çok daha kolay hâle getirdiğini ifade ederken, %35’lik bir kesim bu geçişin personel tutmayı bir miktar kolaylaştırdığını belirtiyor. Buna karşın, %29’luk bir grup bu değişikliklerin personel tutma süreçlerine herhangi bir etkisinin olmadığını düşünüyor. Personel tutmayı biraz daha zorlaştırdığını belirtenlerin oranı %17 iken, çok daha zorlaştırdığını ifade edenlerin oranı sadece %2. Kararsız olanların oranı %9 olarak kaydedilmiş.
Bu veriler, esnek ve hibrit çalışma modellerinin yaygınlaşmasıyla birlikte medya kuruluşlarında çalışanların kuruluşlarına olan bağlılıklarının nasıl etkilendiğine dair sektör liderlerinin farklı görüşlerini yansıtıyor ve bu konunun medya endüstrisindeki insan kaynakları yönetimi üzerinde önemli etkileri olabileceğini gösteriyor.
Yapay zekânın üretkenliğe olumlu etkisine güçlü vurgu
Rapora göre katılımcıların %74’ü, yapay zekânın haber odalarının üretkenliğini artıracağını ve iş akışlarını iyileştireceğini, ancak gazeteciliğin özünü değiştirmeyeceğini düşünüyor. Yapay zekâ konusunda personeli yönlendirmek için yüksek seviye ilkeleri olan veya bunlar üzerinde çalışan haber odası liderlerinin oranı %29 ile %39 arasında değişiyor.
Çeşitlilikte durum: İyi, ama yetersiz
Ankete katılanların %90’ı cinsiyet çeşitliliği konusunda kurumlarının iyi iş çıkardığını düşünse de, politik çeşitlilik (%55), engelli personel desteği (%54) veya etnik çeşitlilik (%52) konusunda daha düşük oranlar görülüyor. Haber odalarının çeşitliliği artırmak için yapılandırılmış ve net bir plana sahip olmadığı fikri hakim.
Rapor, medya sektörünün sürekli değişen manzarasında karşılaşılan zorlukları ve fırsatları anlamak için önemli bir kaynak olarak değerlendirilebilir. Raporun tamamını incelemek ve daha fazla bilgi edinmek için, Reuters Enstitüsü’nün websitesini ziyaret edebilirsiniz.
