Twitch yayıncılığına giriş: Donanım ve yazılım tavsiyeleri

Twitch, pandemi döneminde tüm dünya üzerinde izlenme sayısını ikiye katladı. Bu, içerik izlemekten hoşlanan kişilerin artık beğendikleri içerik üreticilerini “canlı” olarak izlemek istediklerinin en büyük kanıtı. Sanal efektlerle süslenmiş, kesilmiş YouTube videoları, yerini yavaş yavaş her türlü sürprize açık, yayıncıların doğal hâlleri ile karşılaşabileceğiniz, onlarla anında mesajlaşabileceğiniz bir platform olan Twitch’e bırakıyor.

Twitch’i hâlâ sadece bir oyun platformu olarak düşünüyorsanız yanıldığınızı söylemem gerek. “Just Chatting” olarak adlandırılan kategori, Twitch’teki liderliğini aylardır sürdürmekte. 21 Mayıs’ta “Just chatting” ten ayrılan “Havuz & Jakuzi” yayıncıları ise bekledikleri kategoriye ulaştılar. Peki bu izleyici olarak dahil olduğunuz bu dünyaya yayıncı olarak nasıl katılabilirsiniz?

Nasıl Twitch yayıncısı olunur?

Twitch üzerinde yayın yapmak istiyorsanız, mevcut bir topluluğunuzun olması size büyük kolaylık sağlayacaktır. Paylaşımları ile takip edilen bir Twitter kullanıcısı iseniz, tek bir paylaşım ile takipçilerinizin yayınlarınızı izlemesini sağlayabilirsiniz. Ya da kendine özgün bir Discord grubunuz varsa, sadık takipçileriniz yayınlarınızda asla sizi yalnız bırakmayacaklardır. YouTube’da belirli bir aboneye sahipseniz, videolarınıza koyacağınız bir link Twitch serüveninize hızlı bir ivme kazandıracaktır.

Peki yukarıdakilerin hiçbirine sahip olmayan, bu ana kadar sadece bir izleyici olarak bu platformlarda bulunan biri iseniz sizi ne bekliyor? Aslında Twitch, yayıncı olmaya karar veren her adaya, bu konuda özenle hazırlanmış bir yol haritası öneriyor. Yayın saatlerinizden, kullandığınız logoya, giydiğiniz kıyafetlerinizden verdiğiniz sorumluluklara kadar neredeyse her konuya değinen bu kılavuz, bu yolculukta sizin en büyük yol arkadaşınız olacak.

Dikkatli bir izleyiciyseniz; birkaç tip yayıncı olduğunun farkındasınızdır. Rekabetçi oyunlarda çelik gibi sinirlere ve reflekslere sahip e-sporcular, hikâye içerikli oyunlara kendine has yorum katan oyun sevdalıları, ağırlıklı olarak sohbet edip interaktif bir içerik üreten yayıncılar, müzik resim ya da yemek pişirme gibi bir yeteneğini ortaya koyan yaratıcı yayıncılar ve son dönemde müthiş bir ivme yakalayan “Havuz & Jakuzi” yayıncıları. Yeteneğiniz doğrultusunda denenmişi deneyip bu kategorilerden birini seçip ilerleyebilirsiniz ya da bunlardan bir hibrit kategori oluşturabilirsiniz. Lakin hangisini yaparsanız yapın donanım ve yazılım konusunda yeterliliğinizin olması şart.

Twitch yayınları için gerekli olabilecek donanımlar

Aşağıda her birini tek tek açıklayacağımız gereklilikler özetle şunlar:

• İnternet bağlantısı
• Bilgisayar ve konsol
• Görüntü yakalama kartı
• Kamera & webcam
• Mikrofon
• Birden fazla monitör
• Işıklandırma ve arka plan dekoru
• Yayın kontrolcüsü

İnternet bağlantısı: Maalesef ülkemizde birçok hanede kullanılan internet hızı ADSL düzeyinde. Ve yayın için olmazsa olmazınız olan “Upload” yani “yükleme hızı” ADSL kullanıcıları için maalesef 0,8Mbps. Eğer yayın planlarınızda online oyun oynamak yoksa ya da sadece sohbet yayınları yapmayı planlıyorsanız, 0,8Mbps’lik yükleme hızı ile 540p’lik bir yayın açabilirsiniz. 

Fakat ,“720p 60 fps” kalitesinde bir yayın açıp, aynı zamanda FIFA gibi rekabetçi bir oyunu bu yayında oynamayı planlıyorsanız, en azından 3Mpbs’lik bir yükleme hızına ihtiyacınız var. “1080p 60fps” kalitesinde bir yayın yapmanız için 10Mbps’lik bir yükleme hızınızın olmasını öneririm. Ülkemizde 5Mbps ve üzeri sabit yükleme hızları kablo net ve fiber internet altyapısı ile kullanıcılara sunulmakta. 

Buna ek olarak evlerinde kullandıkları internet altyapısında bu hıza sahip olmayan bazı kullanıcılar cep telefonlarının internetini kullanarak yayın yapabilirler. Bu, zaruri durumlarda (tatil , yolculuk ya da bir etkinlik yayını, vb.) iyi bir alternatif olabilir. Fakat kullanılan telefon internetinin sabit olmaması sorunlar yaşatabiliyor. Bunun uzun soluklu bir çözüm olmayacağını belirtmek isterim.

Bilgisayar ve konsol: İster konsol oyuncusu olun, ister PC; her iki seçenekte de en az bir PC’ye ihtiyacınız olacak. Eğer oyunlarınızı masaüstü bilgisayarında oynayan bir oyuncu iseniz, bu bilgisayar üzerinden hem yayın yapmak hem de oyun oynamak işlemcinizin ve ekran kartınızın gücünü ciddi oranda azaltacaktır. Bu gibi durumlarda siz, baktığınız ekranda akıcı bir oyun oynarken, yayında sizi izleyenler maalesef takılma (drop) sorunu ile karşı karşıya kalacaklardır. Bu izleyici sayınızı düşürecek en büyük etmenlerden birisidir. Bu yüzden bilgisayar üzerinden oyun oynayan yayıncılar “streaming pc” adı verilen, aslında klasik bir bilgisayardan farklı olmayan, ikinci bir bilgisayar kullanmaktalar. Bu bilgisayarı yayın bilgisayarı olarak kullanan yayıncı, “capture card” ya da “görüntü yakalama kartı” adı verilen bir donanım ile oyun oynadığı bilgisayardaki görüntüyü yayın bilgisayarına gecikme olmaksızın aktarmakta, alınan bu görüntüyü yayıncıların olmazsa olmaz programlarından biri olan OBS’e eklemekteler. Sonuç olarak yayını görüntü yakalama kartının takılı olduğu “yayın bilgisayarı” yaptığından Twitch’e giden yayında herhangi bir takılma olmamaktadır. Bu, bilgisayar oyuncularının kullandığı en sağlıklı yayın yapma yoludur.

Görüntü yakalama kartı: Yayın dünyasına uzaksanız büyük ihtimalle adını daha önce duymadığınız bu donanım, yayıncıların olmazsa olmaz donanımlarından birisidir. Görüntü yakalama kartları bağlantı türlerine göre ikiye ayrılır. Bunların ilki masaüstü bilgisayarınızın ana kartına PCIe arayüzü doğrudan takabileceğiniz modeller, diğeri ise USB 3.0 arayüzü ile kullanabileceğiniz modellerdir. İki modelin de birbirlerine göre artıları mevcut. USB arayüzü kullanan modeller ağırlıklı olarak mobil cihazlar olduğu için daha çok tercih edilmekte. PCI’dan bağlanan modeller ise daha profesyonel donanımlar ve bitrate oranları USB modellerine göre 2,5 kat daha fazla. Bu modellerin sistem gereksinimleri de yine USB modellerine kıyasla daha talepkârdır. Bu nedenle eğer 5. nesil ve öncesi bir intel işlemciye sahipseniz USB arayüzü kullanan modellere yönelmenizi öneririm. Fakat daha profesyonel içerik üretmeyi planlıyorsanız ve bu amaçla bir sistem topladıysanız, tıpkı diğer donanımlar gibi ana kartınıza monte edilecek bir görüntü yakalama kartı, hem yayında hem de kayıt için sizi daha çok memnun edecektir.

Görüntü yakalama kartlarını kıyaslarken bakmamız gereken üç ana kriter mevcut. Sağladıkları çözünürlük ve fps desteği, gecikme süresi ve bitrate kapasitesi. Eğer birden fazla model arasında kaldıysanız bu üç özelliğe dikkat etmeyi unutmayın. 2018 yılında Corsair’in satın aldığı Elgato, görüntü yakalama kartı konusunda gerek donanım kalitesi gerekse yazılım desteği ile uzak ara en iyi marka diyebilirim. Peşinden uzun yıllardır ürettikleri TV ve uydu kartları ile hayatımızda bulunan AverMedia gelmekte. Elgato’ya kıyasla daha az modele sahip olan AverMedia yazılım desteği konusunda da maalesef Elgato’nun çok gerisinde kalmakta. Her iki markanın da ürünleri ülkemizde ciddi rakamlara satılmakta. Bu iki markanın onda biri fiyatına satılan isimsiz ürünler de Türkiye pazarında bir süredir satışa sunulmakta. Bu donanımlar giriş seviyesi kullanıcılar için uygun olabilir, ama kaliteli bir içerik üretmek istiyorsanız yukarıda bahsettiğim markalardan şaşmamanızı öneririm.

Playstation kullanıcıları herhangi bir PC’ye ya da görüntü yakalama kartına ihtiyaç duymadan, Twitch üzerinden doğrudan yayın yapabilmekte. Ama Twitch yayınlarında izlediğiniz yayıncının canlı görüntüsü, abone bildirimleri, takipçi uyarıları ya da ekrana düşen diğer tüm uyarılar bir PC yazılımı kullanılarak yapıldığı için yayınınız çok sade bir yayın olarak kalacaktır.

Kamera & webcam: İzleyiciler yayını kimin yaptığını görmek isterler. Aslında yayınınızı izleme nedenleri de budur. Korku oyununda verdiğiniz ani bir tepki ya da e-spor mücadelesinde son dakikada attığınız bir golün sevinci izleyicilerinizin daha keyifli bir yayın izlemesini sağlar. Bu nedenle birkaç istisna hariç neredeyse tüm Twitch yayıncıları yayınlarında en az bir kamera kullanmaktadırlar. El sanatları ya da müzik ile ilgili içerikler üreten yayıncılar ise birden fazla kamera kullanarak izleyicilerine daha farklı bir deneyim sunabilmekteler. Webcam’ler uzun yıllardır hayatımızda ve sürekli gelişmekte. Ülkemizde de 100’ün üzerinde webcam modeli satışa sunuluyor. Fakat birçok model on yaşının üzerinde. Bu modellerden kesinlikle uzak durmanızı öneririm. Minimum 720p çözünürlüğe sahip 60fps’lik bir webcam, yayın hayatınızın ilk yıllarında işinizi rahatlıkla görecektir. Burada marka model seçerken çözünürlük ve fps değerleri ile birlikte yazılım desteğini de değerlendirmenizi öneririm. Daha yüksek bütçelere sahip, üst kalite içerik üretmek isteyen yayıncılar ise kullanmış oldukları profesyonel fotoğraf makinalarını “camlink” adı verilen yukarda anlattığım “capture card” benzeri bir cihazla yayın bilgisayarlarına bağlamaktadırlar. Böylece piyasadaki en iyi webcam’den bile çok daha kaliteli bir görüntüyü, gecikme olmaksızın yayınlarına ekleyebilmekteler. Bu durum, hâlihazırda kullanmakta olduğunuz bir DSLR fotoğraf makinası varsa, webcam masrafınızdan sizi kurtarabilir. Hatta bazı fotoğraf makinaları, “camlink”e ihtiyaç duymadan PC’nizde webcam olarak kullanılabilmekte. Bunun için fotoğraf makinanızın web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Yayınlarınızda webcam kullanmanızın en basit ve en hesaplı yöntemi ise IOS ve Android telefonlardan satın alabileceğiniz üçüncü parti kamera uygulamaları. Bu uygulamalar cep telefonunuzu bir webcam olarak kullanabilmekte. Bu uygulamalar ücretli ve ücretsiz olarak uygulama marketlerinde bulunmakta. Açıkçası ücretsiz olanlar sınırlı çözünürlük sundukları için çok faydalı olmayacaktır. Üstelik bir çoğunda hologram şeklinde uygulamanın logosu bulunmakta. Ücretli uygulamalar içerisinde ise Elgato’nun EpocCam adlı uygulaması fiyat/performans olarak oldukça başarılı. Özellikle sınırlı bütçelere sahip yayıncılar veya hâlihazırda bir webcam’i bulunan ama ikinci bir webcam kullanmak isteyenler için doğru tercih olacaktır.

Mikrofon: Yayıncılar için etkileyici bir görüntü ne kadar önemli ise kusursuz bir ses de aynı derecede önem arz ediyor. Bu nedenle birçok yayıncı yayınlarında profesyonel markalar ile çalışıyor. Tercihinizi belirlemeden önce yapacağınız yayının içeriğine göre mikrofon seçiminizi gerçekleştirebilirsiniz. Çoğunluğu e-sporcu olan birçok yayıncı “headset” olarak adlandırılan mikrofonlu kulaklıklar kullanırken birçok “just chatting” yayıncısı cep telefonlarının mikrofonlarını kullanmakta. Müzik ya da interaktif bir içerik üretmeyi planlıyorsanız masanıza sabitlenen, standart kalitenin üzerinde bir mikrofon seçimi yapmalısınız. Ülkemizde bu seviyede birçok marka ve model bulunmakta. Fiyat aralıkları ise 1000₺ – 3000₺ arasında değişmekte. Çeşitli yazılımlar ve OBS’te kullanılan filtreler sayesinde mikrofon ses kaliteniz rahatlıkla arttırılabilir. Bu nedenle yayın hayatına yeni başlayan biri iseniz ilk etapta bütçenizin küçük bir kısmını mikrofona ayırmanızı öneririm. Yayınlarınız ve izlenme oranlarınız geliştikçe donanımlarınızı da geliştirebilirsiniz. Aslında Twitch’in de istediği kanalınızın bu şekilde büyümesi.

Birden fazla monitör: Yayıncıların büyük bir çoğunluğu birden fazla monitör kullanır. Bu monitörlerinden birini oynadıkları oyunu görebilmek için, diğerlerini ise yayın programlarına erişebilmek için kullanırlar. Yayına vermiş olduğunuz tüm verilerin ayarlarına tek bir bakışta hakim olmak çok daha kaliteli ve akıcı bir içerik üretmenizi sağlayacaktır. Bazı yayıncılar ise çift monitör yerine hâlihazırda sahip oldukları telefonları yada tabletleri de ikinci bir monitör olarak kullanmaktadır. Böylece oyun sırasında sohbet ekranına da hakim olabilmekteler. Fakat yayın programları karmaşık yapılara sahip, otuzun üzerinde ayarı bulunan programlardır. Bu nedenle çok düşük bir çözünürlüğe sahip olsa bile ikinci monitör kullanımını yayın yapmaya niyetli herkese öneriyorum. Sonrasında artacak yayın gelirleriniz ile bu donanımı da tıpkı mikrofon gibi güncelleyebilirsiniz.

Işıklandırma ve arka plan dekoru: İyi bir Twitch izleyicisi iseniz, popüler birçok yayıncının ışıklandırmaya önem verdiklerini görmüşsünüzdür. Kullanmış olduğunuz webcam ne kadar iyi olursa olsun, yayın sırasında yüzünüze vuran ışık düşükse maalesef görüntü kaliteniz de o oranda düşük olacaktır. Yeterli ve doğru ışıklandırma ile ucuz sayılabilecek birçok kameranın düşük ışığa sahip pahalı kameralara kıyasla daha iyi sonuçlar çıkardığını rahatlıkla söyleyebilirim. Bu nedenle ne kadar gereksiz gibi görünse de iyi bir “yüz aydınlatması” yayın hayatınızın olmazsa olmazlarından birisi. Ülkemizde birçok YouTuber “ring light” olarak adlandırılan çember ledler kullanmakta. Maliyeti ve az yer kaplaması bu ışıkların en büyük avantajı. Alternatif olan “soft box” olarak adlandırılan ışıklar hem çok daha maliyetli hem de ciddi yer işgal edeceklerdir. Bu nedenle orta boy bir “ring light” ilk etapta işinizi görecektir. 

Arka planda kullanacağınız ışıklandırma ise bu konudaki ikinci önemli husus. Birçok yayıncı abone komutlarına göre renk değiştiren RGB şerit ledler kullanmakta. Kimi yayıncılar ise arka planda kullandıkları duvara “Leaf Lead Light” olarak adlandırılan, ve yayınlarına güzel bir ambiyans katan donanımlar kullanıyor. Burada yaratıcı olmak önemli. Olduğu gibi başka bir kanalda gördüğünüzü kopyalamak, izleyenler açısından hoş karşılanmayacaktır. Kullandığınız arka plan renklerinizin yayın bildirimlerinizden kanal logonuza kadar her şeyle uyumlu olmasına dikkat edin. Böylece yayın yaptığınız kategoride fark edilmeniz daha da kolay olacaktır. 

Yayın kontrolcüsü: “Stream Deck” olarak adlandırılan bu donanım, canlı yayınınızı tek bir noktadan kontrol etmenize olanak sağlar. Her bir tuşunu, logosundan işlevine kadar kişiselleştirebileceğiniz bu donanım, yayınlarınızı bir üst seviyeye taşımanızı kolaylaştırır. Tek bir tuşla sohbet ekranınızı sessiz duruma getirebilir, yayın sahnelerinizi değiştirebilir, oynattığınız bir video ya da müziği durdurabilirsiniz. Fakat yaptığı iş bununla sınırlı olduğundan ötürü ilk etapta bu donanımı satın almak yerine yine webcam’de olduğu gibi Elgato’nun “stream deck” olarak adlandırılan uygulamasını satın alabilirsiniz. Aylık bir ücret ödeyerek aynı deneyimi cep telefonunuzdan ya da tabletinizden yaşayabilirsiniz.

Yeşil perde: 1999 yılında Matrix ile hayatımıza giren yeşil perdenin oyun odamıza gireceğini hiç düşünmemiştim. Uzun yıllar Hollywood’da film stüdyolarında kullanılan bu donanımın işlevi Twitch yayınlarında da aynı. Birçok yayıncı arka plan ışığı kullanmadıklarından ötürü, arkalarına bir yeşil perde koyarak yayınlarda sadece kendilerinin gözükmesini sağlamakta. Aslında arka plan aydınlatmalarından önce yayıncıların neredeyse tamamı bu yöntemi izliyorlardı. Özellikle League of Legends gibi ara yüze sahip oyunlarda, görüntü zaten çok fazla renge, veriye sahipken bir de sizin arka planınızın rengarenk olması, hoş olmayan görüntülere neden olabiliyordu. Bu nedenle bu tarz oyunlarda yayıncılar sade ve basit bir webcam görüntüsü kullanıyorlar. Peki yeşil perde haricinde arka planı kaybetmenin bir yolu yok mu? Elbette var. Eğer RTX serisi bir ekran kartına sahipseniz, Nvidia’nın “Broadcast App” uygulaması yeşil perde olmaksızın arka planınızı kaybetmenize ya da sanal arka planlar kullanmanıza olanak sağlıyor. RTX ekran kartınız yoksa, Chromecast adlı uygulama ile yine benzer sonuçlar elde edebilirsiniz.