Geçen yıl Stockholm’de düzenlenen bir gazetecilik programında kendilerini ‘teknoloji manyağı’ olarak tanımlayan dijital haber merkezi journalism ++ ekibi ile tanışma fırsatını yakalamıştık.
Ekipten gazeteci Jens Finnäs ile NewsLabTurkey için mail üzerinden kısa bir söyleşi gerçekleştirdik. Finnäs, özellikle geleneksel gazeteciliğin becerisine hâlâ ihtiyaç olduğunu, ancak gazetecilerin teknolojiye set vurmaması gerektiğini, bilgiye doğru ve hızlı ulaşmanın yolunun kodlama bilmekten geçtiğini vurguladı.
Dijital çağ ile beraber medya sektöründe önde gelen tartışmalardan birisi de “otomasyon, insan yapımı gazeteciliğin ömrünü biterecek” varsayımı. Siz journalism++ ekibi olarak manifestonuzda da otomasyonun gazetecilerin yerini alacağını düşünmediğinizi, insanların modern teknolojiyi kullanarak en iyi hikâye anlatıcıları olabileceklerine inandığınızı söylüyorsunuz. Nasıl olacak bu? Bu varsayım üzerine ne diyebiliriz?
İnsanlar gerçekten robotların gazeteciliği ele geçireceğine inanıyor mu? Ben sadece teknolojinin ve otomasyon gazeteciliğin insan yapımı gazeteciliği daha da destekleyeceğine inanıyorum, ki öyle de oluyor. Teknoloji ve otomasyon daha kaliteli ve nitelikli içerikler üretmemize yardımcı oluyor. Gazetecilik-benzeri rollere gelecekte de ihtiyaç olacak; insanlara ulaşan, görüşmeler yapan, gücü elinde tutanları sorgulayan, hikâyelere hayat veren kişilere. Ayrıca tüm bu robotları programlamak için insanlara ihtiyaç olacak.
[bctt tweet=”Gazetecilik-benzeri rollere gelecekte de ihtiyaç olacak; insanlara ulaşan, görüşmeler yapan, gücü elinde tutanları sorgulayan, hikâyelere hayat veren kişilere.” username=”newslabturkey”]Araştırmacı gazetecilik dijital ortamda nasıl etkin sürdürülebilir? Hangi yöntemler kullanılabilir? Journalism++’daki çalışmalarınızdan örnekler verebilir misiniz?
Teknolojik beceriler büyük miktarda veriyi analog dünyada yapabildiğimizden daha fazla araştırmamıza ve yorumlamamıza izin veriyor. Buna sadece bir yol diyemeyiz, zaten gazeteci olarak kalabilmek için bu beceriler gereklidir.
Örneğin, yakın zamanda İsveç politikasının Twitter’daki güç yapısını inceledim. Popülist sağ kanat destekçilerinin sosyal medyada nasıl üstünlük sağladıklarını görselleştirme imkânı buldum.
[bctt tweet=”Kodlama gazeteciye zaman kazandırır, doğru bilgiye ulaştırır.” username=”newslabturkey”]“Teknoloji ile aram hiç iyi değil, ben geleneksel gazeteciyim,” diyen gazeteciler için ne demek istersin?
Bir gazetecinin geleneksel becerilerine hâlâ ihtiyaç var. Ancak, teknolojinin önüne set koymak da doğru değil, korkmasınlar. Geleneksel becerilerine teknolojik becerileri eklemeleri mutlaka avantaj olacaktır. Özellikle gazetecilik öğrencilerine söylemek istediğim tek şey: Kodlama öğrenin. Aram hiç iyi değil diyenler ise hemen bir bilgisayar programcısı arkadaş edinsinler, belki o zaman kodlama öğrenme isteği de artar. Gazetecinin kodlama bilmesi demek daha çok zaman kazanması ve doğru bilgiye ulaşması demektir.
[bctt tweet=”En önemli ilkelerimizden birisi de insanları öldüren veya bağımlılık yaratan ürünleri satan, silah üretimi konusunda uzmanlaşmış şirketler ile çalışmamak. ” username=”newslabturkey”]Son olarak, gazeteciliğin tanımını nasıl yaparsınız? Günümüzde bir gazetecinin sahip olması gereken özellikler nelerdir?
Journalism++’taki manifestomuzda da belirttiğimiz gibi, gazeteciliğe inanıyoruz. Ve otomasyonun gazeteciliğin yerine geçeceğine inanmıyoruz. En iyi hikâye anlatıcılarının insanlar olduğuna inanıyoruz. Tabii modern teknolojiyi kullanarak.
Açık kaynaklı depolama servisi olan ‘GitHub’ platformunu kullanıyoruz. Journalism++ olarak önceliğimiz açık kaynaklar kullanmak. Sahip olduğumuz teknolojik beceriler ile teyite önem veriyoruz ve böylece gazeteciler olarak yalanın yayılmasına izin vermiyoruz.
En önemli ilkelerimizden birisi de insanları öldüren veya bağımlılık yaratan ürünleri satan, silah üretimi konusunda uzmanlaşmış şirketler ile çalışmamak. Dil olarak İngilizceyi kullanıyoruz, çünkü internet ortamında en yaygın kullanılan dil İngilizce. Bir gazetecinin İngilizce bilmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz.
Bunlar aslında gazeteciliğin değişmez bir tanımı değil, ancak dijital bağlamda modern ve açık bir veri odaklı gazeteciliğin bir açıklaması olarak görülebilir.
