2011’den bu yana öyle ya da böyle mikrofon başındayım. 2017’de ilk podcastim Gayrisafi Fikirler için mikrofon arayışına girdiğimden bu yana tarayıcımın bir sekmesinde hep türlü platformlardan mikrofonlara dair içerikler sabitlenmiş hâlde duruyor. NewsLabTurkey’de podcast atölyeleri vermeye başlamadan önce de “Ne mikrofon alsam?” ya da “Şu mikrofon işimi görür mü?” sorularıyla keyifle muhatap oluyordum ancak artık bu sorular gündelik sorulardan ziyade doğrudan bir uzmana sorulan sorular olarak karşıma çıktığı için bir kişisel rehber yaratma ihtiyacı doğdu.
Baştan not edeyim, önereceğim hiçbir markayla -maalesef- sponsorluk bağım yok. Hepsini farklı durumlarda kullanıp faydalı oldukları durumlarda olduğu kadar yetersiz kaldıkları durumlarda da test ettim. Bazılarıyla ilişkim daha uzun sürdü, bazılarıyla tek kayıtlık bir birlikteliğimiz oldu. Şüphesiz, bu önerilerin çok daha iyileri ve isabetlileri var ancak dediğim gibi bu kişisel deneyime dayanan bir rehber. Önerilerinizi yorumlarda paylaşırsanız denedikten sonra yazıya eklemek memnun eder.
Mikrofonun temel kuralı: Herkese birer birer
Her ne kadar “podcaste hemen başlayın, çok şey kaçırıyorsunuz” alt metinli içeriklerde birkaç kişi masa başına oturup ortaya bir de mikrofon konulduğunda işlerin hallolacağı söylense de benim deneyimim bunun iyi bir fikir olmadığı yönünde. Bugün hatrı sayılır bir fiyata satılan, muadilleri arasında en iyilerden kabul edilen Blue Yeti’yi öneri listeme almama sebebim de bu. Hem Blue Yeti hem de muadillerinde bulunan iki veya daha fazla kişiyle kayıt alma modu, kusursuz yalıtımlı bir stüdyoda değilseniz fiyaskoyla sonuçlanıyor. Böyle bir stüdyoda olsanız bile konuşan kişi dışındaki tüm gürültülerin kaydın tam ortasında kalmasına bir çözüm bulmak imkânsıza yakın.
Tam da bu sebepleri alt alta dizdiğimizde bir kuralda anlaşalım isterim: Kaç kişi konuşacaksa o kadar mikrofon, en azından bir kayıt aygıtı (mobil telefon, bilgisayar mikrofonu vb.) şart. Burada el sıkıştıysak üç ayrı senaryo için önerileri sıralamaya başlayalım.
1. Bütçem sınırlı ancak kayıt ortamımı iyileştirme şansım var diyenler için
Podcastinin ilk bölümlerini kaydedecek herkese sabit bir tavsiyedir, kayıt tarzınızı ve kayıt alacağınız ortamları keşfetmeden büyük yatırımlar yapmamak gerek. Evinizdeki bir odaya isminde “podcaster” geçen bir mikrofon seti kurmak kulağa heyecanlı geliyor fakat mevcut ekonomik ahval ölü yatırımlar için çok da elverişli değil.
Bu sebeple yine kişi sayısı kadar mikrofon kuralını korumak kaydıyla yankı problemi olmayan, pencere veya çıplak duvarlarla kaplı olmayan bir kayıt ortamında, meşhur Boya BY-M1 (ve türevi) yaka mikrofonu ve 3.5 mm jak girişli bir telefon/bilgisayar iyi bir başlangıç noktası. Maliyeti Türk Lirası olarak vermek isterdim ancak fiyat değişikliklerini de hesaba katarak söyleyecek olursam bu mikrofonun fiyatı yaklaşık 20 dolar.
Gereğinden uzun kablosuyla baş etmek dışında bana hiçbir problem yaratmadı, bilhassa sabit olmayan, hareket hâlindeki konuklar için çok büyük kolaylık sağladı. Yaka mikrofonlarında alışıldığı üzere çevreye ve gürültüye duyarlı olmasına karşın bu mikrofonun kullanımına elverişli bir ortamda ilk on bölüm, ses kalitenizi iyileştirmek için yeterli olacaktır.
2. Bütçe sorunum yok, teknik detaylarla uğraşmak istemem diyenler için
Bu senaryoda karşımızda çok fazla alternatif beliriyor. Eleme yaparken kullanım kolaylığını, ev ortamında sorunsuz kayıt alabilmeyi ve uzun vadede ses kalitesi konusunda endişe yaratmamayı dikkate alarak Rode NT-USB’yi, daha kısıtlı bir bütçe için de Rode NT-USB Mini’yi öneriyorum.
Son yıllarda seslendirme, çevrimiçi yayın ve podcast kaydı dahil birçok işte ağırlığı dışında bana hiçbir problem yaratmayan ve her zaman en iyi sonucu sunmaya aday Rode NT-USB’yi alırken masa tipi bir mikrofon tutucu da almak şart. Bulunduğunuz ortamda “ev tipi yankı” dışında özel bir durum yoksa bu mikrofon sizin için de ideal olabilir. USB bağlantısına sahip mikrofonun kullanımı basit. Üzerinde bulunan dahili ses arayüzüyle profesyonel bir yayıncının ihtiyaç duyacağı biçimde konuşurken kendi sesinizi duymanıza da imkân veriyor. Set olarak maliyeti yaklaşık 400 dolar.
3. Teknik detaylarla ilgiliyim ve görece hesaplı olsun diyenler için
Bundan dört veya beş yıl önce evime mütevazı bir stüdyo kurarken radyo deneyimlerimi de göz önünde bulundurarak teknik beceri isteyen bir mikrofon kullanmayı denedim. Kayıt ortamım dışarıdan gelen gürültülerden dolayı ideal olmadığı için alıcı hassasiyeti daha düşük olan bir mikrofona, kısıtlı bir bütçe ayırdığım için de hesaplı bir sete ihtiyacım vardı. Teknik beceri kısmını netleştirmekte fayda var. Bahsedeceğim ekipmanları yarım saat kurcaladıktan, birkaç YouTube videosu izledikten sonra kolayca kullanabileceğinizi temin ederim. Maksadınız ekipmanları komplike hâle getirmek değilse bu mikrofonlar dışarıdan göründüğü kadar zahmetli değil.
Mikrofon tercihim vokallerin aşina olduğu, ortalama dinleyicinin profesyonel olarak nitelendireceği ses kalitesine sahip Behringer XM8500 oldu. Bu mikrofon kendi içerisinde bir ses arayüzüne sahip olmadığı için ses kartı olarak Behringer U-Phoria UM2 (İki mikrofon girişi istiyorsanız Behringer UMC202HD) almayı uygun gördüm. Bir de mikrofon ile ses kartının bağlantısını sağlayabilmek için XLR mikrofon kablosu edindim. İlk kurulumda ses seviyelerini ayarlamak, mikrofonun karakterine alışmak zaman alsa da uzun vadede ev kullanıcıları için ideale en yakın sonucu verdiğine kanaat getirdim. Neden?
Birincisi, bu set birçok parçadan oluştuğu için yakın gelecekte daha iyi mikrofonlar, farklı mikserler almak istediğinizde mevcut ekipmanlarınızı ıskartaya çıkarmadan kalitenizi güncelleme olanağı sağlıyor. Kablonuz bozulduğunda mahallenizdeki elektronik eşya satan dükkândan bir benzerini alabiliyorsunuz. Ömrü uzun.
İkincisi, mikrofonun hassasiyeti podcast için kullanılan diğer mikrofonlara (Condenser) göre daha düşük olduğundan yan odadan gelen gürültüler, odada oluşan yankı vb. kaydınıza neredeyse hiç yansımıyor.
Mikrofon, ses kartı, masa tipi mikrofon tutucu ve kablonun toplam maliyeti 200 dolar.
Elbette yayıncılık serüveniniz sizi nereye götürür bilinmez, farklı mikrofonlarla çok daha iyi sonuçlar alabilirsiniz. Bu yazıyla binlerce seçenek arasında seçim felci yaşayanlar için bu kısa ve deneyimlerden süzdüğüm listenin faydası olacağına inanıyorum. Ayrıca daha önce NewsLabTurkey’de Tansu Günay’ın yazdığı “Podcast ses kalitesinde mikrofonun önemi ve öneriler” başlıklı yazıyı (daha doğrusu başucu rehberini) oldukça faydalı buluyorum. Önerilerim ihtiyacınızı karşılamıyorsa mutlaka bu yazıya da göz atın.
Denediğiniz ve önerdiğim mikrofonlardan çok daha iyi sonuçlar veren örnekleri yorumlarda bizimle paylaşıp bu rehberin zenginleşmesine katkıda bulunabilirsiniz.
