Tableau ile haritalar yaratmak

Bazı yayın ve kuruluşlar Amerika’daki silah şiddetine ilişkin etkileyici ve interaktif görselleştirmeler yayınladı. Slate’in 2016’da silah bağlantılı yaralanma ve cinayetlere dair yayınladığı “Mahallenizde bu yıl kaç kişi vuruldu?” haritasından Gun Violence Archive’in Amerika’daki toplu silahlı katliamların yıllık haritasına, bu veri görselleştirme haritaları ülkede silah şiddetinin nerelerde yaygın olduğunu gösteren tüyler ürpertici bir hikâye anlatıyor.

Peki buna benzer etkileyici ve interaktif haritaları nasıl oluşturabilirsiniz? Okurun kişisel bulduğu hikâyeye ulaşmak için veriyi kendi kendine keşfedebileceği düzeyde etkileşime açık hâle nasıl getirebilirsiniz?

Veri bulmak

Tableau, bu iş için biçilmiş kaftan. Filtreleme seçeneklerini uygulamak kolay ve anlaşılabilir. Tableau’nun görselleştirme ve filtreleme özelliklerini kullanmayı öğrenmek için Gun Violance Archive’in Amerika’daki toplu silahlı saldırıların kaydını tuttuğu shooting tracking datasets sitesine bakalım. 2013 ile 2017 yılları arasında gerçekleşen toplu katliamların kaydını tutan her bir yıl için ayrı veri setleri var. Toplu katliam ile kastedilen dört veya daha fazla kişinin aşağı yukarı aynı zaman ve mekânda vurulduğu ve/veya öldürüldüğü (saldırganın dahil edilmediği) olaylardır.

Veri setlerini CVS dosyası olarak indirmek için bu linki takip edin, yılların üzerine tıkladığınızda açılan sayfanın sağ üst köşesindeki ‘CVS olarak dışa aktar’ tuşuna basın.

Tüm veri setlerini bir dosyada toparlamak

Bütün veri setleri aynı formatta olduğu için yüksek boyutlu tek bir dosyada kolaylıkla derlenebilir. Bunu yapmanın en kolay yolu her bir dosyada yer alan sonuçları kopyalayarak tek bir dosyaya yapıştırmak. Excel/CVS’ten “veriyi A1’e kaydetmelisiniz” gibi bir uyarı almamak için ilk dosyadan sonra başlık satırını kopyalamayın.

“Operasyonlar” satırının tümü N/A, yani uygulanamaz durumunda olduğu için veri setimizden silebiliriz. Ayrıca Tableau’da veriyi açtığımızda etiketlerin daha temiz görünmesi için “#Killed” ve “#Injured” kısımlarını “Öldürülen Mağdurlar” ya da “Öldürülen İnsanlar” olarak yeniden adlandırabiliriz. CVS dosyasını tanınması kolay bir adla kaydedin.

Tableau’ya başlamak

Bunu okuduğunuza göre Tableau veya Tableau Public’i büyük ihtimalle indirdiğinizi düşünüyorum. İndirmediyseniz Tableau Public için burada kolay ve bedava indirilen bir hesap oluşturma süreci var. Tableau’nun kurulumu tamamlandıktan sonra bilgisayardaki CVS dosyasını yüklemek için “Connect” sekmesinin altındaki “Text File”a tıklayın.

Sonrasında Sheet 1 uygulamada açılacaktır. Burası görselleştirmeye başlayacağınız alan.

Sayfanın solundaki sütunda seçim yapabileceğiniz birtakım ebat ve boyutun sıralandığı göreceksiniz. Harita görselleştirmenize başlamak için otomatik olarak çıkan boylamı sayfanın en üstündeki “Columns” çizgisine ve enlemi “Rows” çizgisine sürükleyin.

Tableau ile veri tutarsızlıklarını gidermek

Daha sonra, “City or County” sekmesini “Marks” sekmesinin altındaki “Detail” kutusuna sürükleyin. Bu, 2013-2017 yılları arasında silahlı saldırıların gerçekleştiği şehir veya eyaletleri aynı renk ve boyutta haritada belirtecek. Ancak sağ altta gri bir kutucukta “375 Unknown” ibaresi ile Tableau’nun 375 şehir ismini haritaya yerleştiremediği görebilirsiniz. Bunun sebebi, Tableau “City” sütunun çoğunlukla “State” sütununa bağlı olduğunu anlamıyor ve yalnızca yekpare adı olan U.S. şehirlerini belirtiyor.

Bunu düzeltmek için bilinmeyen şehirleri listeleyen gri kutucuğa tıklayın. Bu sorunu nasıl düzeltmek istediğinizi soran yeni bir kutucuk çıkacak. “Edit Locations”a tıklayın.

Açıldığında “State/Province” seçeneğini “State” olarak ayarlayın, sorun büyük ölçüde ortadan kalkacaktır.

Bu düzeltiden sonra City alanıyla ilgili birkaç hata daha olduğunu göreceksiniz. Bunların çoğu şehir isminin yanında parantez içinde mahalle adı yazılı hücrelerden, yani “New York (Manhattan)” örneğindeki gibi temizlenmemiş verilerden kaynaklanıyor.

Bu sorunları ortadan kaldırmak için Excel metodlarını kullanarak CVS dosyasında veriyi düzenleyip Tableau’ya geri yükleyebilirsiniz ya da Tableau’yu kullanarak veriyi dönüştürebilirsiniz. İkinci yöntem size hangi alanları düzelttiğinizi, hangilerinin bilinmeyen kaldığını görmenizi sağlıyor; ama manuel yapılması gerekiyor. Gerçi bu boyutta bir veri dosyasında 75 tane veriyi düzenlemek internette araştırma yapmaya alışık birinin yalnızca yarım saatini alacaktır.

Tableau coğrafyasına eşleştiremediğiniz, sayıca az kalmış olması beklenen lokasyonları çıkarmak için seçenekler menüsüne gidip “Filter Data”yı seçin. Grafiği yayınladığınızda kaç tane lokasyonu, olayı elediğinizi not düşmeyi unutmayın.

Artık verimizdeki problemleri çözdüğümüze göre işe başlayabiliriz.

Görselleştirmeye ilk adım

Haritada şehir işaretlerini o şehirdeki saldırıda öldürülen kişi sayısı ile orantılı olarak ebatlandırmak için “#Killed” ölçüsünü “Marks”ın altındaki “Size” kutusuna sürükleyin. Artık, toplu saldırılardaki öldürülen kişi sayısıyla doğru orantılı olarak şehirlerin yuvarlakları da büyüyecek (boyuttaki değişikliğin nedenini göstermek için sağda bir anahtar beliriyor).

Bu sonuçlar bir şehirdeki toplu saldırılar sonucu ortaya çıkan ölü sayılarının toplamı, münferit olayların sayıları değil. Sonuncusunu görüntülemek için “Marks”ın altındaki “#Killed”in üzerinde imleci gezdirin, açılan listede “Dimension”a tıklayın. Mekân verisi ayrı ayrı mekânlara değil şehirlere bağlı olduğu için birden fazla saldırının gerçekleştiği yerlerde şehir işaretleri birbirinin üstüne gelecektir, verideki noktaların her birini tek seferde incelemek isterseniz mouse’unuzu çok küçük hareket ettirmeniz gerekiyor.

Görüntüleyenlere neye baktıklarını açıkça anlattığınız sürece tek tek incelendiğinde de toplu sonuçlara bakıldığında da gayet yeterli temsiller.

Toplu saldırılardaki yaralanmaların sayılarındaki farklılıkları da belirtmek istiyorsanız “#Injured” ibaresini “Marks”ın altındaki “Color” kutusuna sürükleyin. Böylece bir şehirde gerçekleşen yaralanmaların yoğunluğuna göre şehir işaretlerindeki renk mavinin tonlarında koyulaşacak.

Renk şemasını değiştirmek istiyorsanız imleci sağ tarafa sürükleyin, aşağı okuna tıklayın, açılan sekmeden “Edit Colors”ı seçin.

Son olarak filtrelemek

Veri görselleştirmenin interaktif yönlerini anlatabilmek için neredeyse bin kelime yazıp, birden fazla adım takip ettiğimiz gerçeği aslında veri görselleştirmekle ilgili evrensel bir gerçeği yansıtıyor: Veriyi temizlemek ve problemleri ortadan kaldırmak için yapılan işçilik esas görselleştirme aşamasından çok daha fazla zaman alır.

Görselleştirmeyi oluştururken zaten birkaç faktörü kullandığınıza göre filtrelemek için en net veri seçeneği olay tarihleri olacaktır. Öyleyse, olay tarihi ölçütünü hemen yanındaki komşusu “Filter” kutusuna sürükleyin. Bir başka kutucuk açılıp, tarihe göre nasıl filtrelemek istediğinizi soracak. Daha farklı filtreleme seçeneklerini keşfedebilirsiniz ama en kolay seçeneklerden biri aşağıdaki görselde ikinci sırada çıkan “Range of Dates”i seçmek.

Bunu seçtikten sonra önceden ayarlı gelen başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren bir pencere açılır, tarih aralığını değiştirmek istemiyorsanız “Okay”e tıklamanız yeterli olacaktır.

Şimdi “Filter” kutusunun altında “Incident Date/Olay Tarihi” seçeneğini göreceksiniz. Sayfanın sağ tarafında yana kaydırılabilen bir çubuk elde edebilmek için olay tarihinin üzerine gidip aşağı okuna tıklayıp açılan seçeneklerden “Show Filter”ı seçin. Çubuğun iki tarafı da verilen tarih aralığında gerçekleşen toplu saldırıları gösterecek. Veri farklılıklarını gözlemlemek hatta hata olup olmadığından emin olmak için tekrar kontrol amaçlı filtre kısmında vakit geçirebilirsiniz.

Sadece belli sayıda kaybın olduğu olayları görüntülemek için de bir filtre yaratabilirsiniz. Bunu yapmak için “#Killed” ölçütünü “Filters” kutusunun altına sürükleyin. Başka bir pencere çıkıp neyi filtrelemek istediğinizi soracak. Ayrı ayrı olaylardaki kayıplara göre filtrelemek için  “All Values”u seçip “Next” ve arkasından “Okay”e tıklayın. Tarih filtresinde yaptığınız gibi filtreyi sağ taraftaki çubukta görünür yapın.

Yine belirtiyorum, bu filtreyle de oynayın. 16’dan yüksek rakamı seçtiğinizde haritada yalnızca bir saldırı göründüğünü fark edeceksiniz, o da Orlando, Florida’nın üzerindeki nokta işareti. Bu noktanın, son beş yılı düşündüğümüzde Amerika’daki en fazla ölümün yaşandığı toplu saldırının gerçekleştiği Haziran 2016’daki Orlanda gece klübü saldırısı olduğunu fark edeceksiniz. Diğer yandan, hiç kayıp yaşanmayan toplu saldırıların da sayısı oldukça fazla.

Tadilatları tamamlayıp görselleştirmeyi kişiselleştirdikten sonra yeni bir kontrol paneli (dashboard) yaratın ve dosyayı içine aktarın, filtreleri ve anahtarları yeniden düzenleyin, tabloya bir ad verin, çıkarımlar, önemli tanımlar ve veri sorunları hakkındaki editör notunu yazın, alıntıları belirtin.

Bu filtreleme teknikleri sayısız başlıkta çok sayıda veri setine uygulanabilir. Yani, veriyi inceleyin ve birkaç tık, birkaç akıl yürütme ile neler yapabileceğinizi keşfedin.

Bu içerik daha önce storybench.org‘da yayınlanmıştır.