Türkiye’de Medya Destek Mekanizmaları: Etki, Zorluklar ve Sürdürülebilirlik

DR. SARPHAN UZUNOĞLU & EZGİ YEŞİLBAŞ

Rapor Özeti

Bu araştırmamızda, Türkiye’de medya sektöründe faaliyet gösteren gazeteciler ve medya profesyonellerinin destek mekanizmalarına erişimlerini, bu süreçlerde yaşadıkları deneyimleri ve desteklerin mesleki gelişim üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçladık. 

Araştırma süreci boyunca hem anket yöntemiyle geniş bir katılımcı kitlesinden nicel veriler toplandı hem de odak grup görüşmeleriyle derinlemesine nitel analizler yapıldı. Böylece, destek süreçlerinin medya sektörüne sağladığı katkılar ve bu süreçlerde karşılaşılan zorluklar çok boyutlu bir perspektifle değerlendirildi.

Bulgularımız, temel olarak eğitim programları ve mentorluk desteklerinin medya profesyonellerinin mesleki becerilerini geliştirmede etkili olduğunu ortaya koydu. Katılımcılar, bu programların dijital medya araçlarının etkin kullanımı, stratejik planlama ve sektörel yeniliklere uyum sağlama konularında önemli katkılar sunduğunu ifade etti. Özellikle dijital içerik üretimi, veri gazeteciliği ve podcast gibi yenilikçi alanlarda verilen destekler, medya profesyonellerinin projelerini daha sağlam bir şekilde planlamasına ve hayata geçirmesine yardımcı oldu.

Araştırma aynı zamanda destek mekanizmalarının uzun vadeli sürdürülebilirlik konusundaki eksikliklerini de gözler önüne serdi. Katılımcılar, projelerin başlangıç aşamalarında sağlanan finansal desteklerin kritik olduğunu ancak bu desteklerin sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulmadığını belirtti. Ayrıca, yerel medya çalışanlarının ve küçük ölçekli projelerin desteklere erişimde yaşadığı zorluklar, destek süreçlerinin daha kapsayıcı bir şekilde yeniden tasarlanması gerektiğini gösterdi.

Başvuru ve raporlama süreçlerindeki karmaşıklık ve duyuru eksiklikleri, destek mekanizmalarının etkisini sınırlandıran diğer önemli unsurlar olarak öne çıktı. Katılımcılar, özellikle duyuruların daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlayacak stratejilere ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Bunun yanı sıra, şeffaflık ve adalet algısının güçlendirilmesi gerektiği, seçim süreçlerinde daha açık ve kapsayıcı yaklaşımların benimsenmesi gerektiği ifade edildi.

Araştırmanın sonuçları, medya destek mekanizmalarının etkisini artırmak için sürdürülebilirlik odaklı modellerin hayata geçirilmesi, başvuru süreçlerinin sadeleştirilmesi ve kapsayıcılığın artırılması gerektiğine işaret ediyor. Çalışma, medya profesyonellerinin mesleki gelişimini destekleyen, sektörde dayanışmayı güçlendiren ve yenilikçiliği teşvik eden öneriler sunarak sektörel gelişime katkı sağlamayı hedefliyor.

Öne Çıkan Sonuçlar

  • Katılımcıların %76’sı, eğitim ve atölye çalışmalarının mesleki becerilerini geliştirmelerine katkı sağladığını belirtti. Özellikle dijital medya araçlarının kullanımı ve sektörel yeniliklere uyum konularında bu programların etkisinin büyük olduğu belirtildi.
  • Finansal desteklerden faydalananların %58’i, bu desteklerin projelerinin başlangıç maliyetlerini karşılamada hayati öneme sahip olduğunu ifade etti. Ancak katılımcılar, bu desteklerin sürdürülebilirlik açısından yetersiz kaldığını dile getirdi.
  • Destek süreçlerinden sosyal medya aracılığıyla haberdar olanların oranı %42,6 oldu. Bu bulgu, sosyal medyanın duyuru süreçlerinde kritik bir rol oynadığını, ancak daha geniş erişim stratejilerine ihtiyaç duyulduğunu ortaya koydu.
  • Katılımcıların %41’i, destek mekanizmalarının seçim süreçlerini tamamen adil bulduğunu ifade ederken, %15’i süreci “hiç adil değil” olarak değerlendirdi. Bu durum, destek süreçlerinde şeffaflığın ve kapsayıcılığın artırılması gerektiğine işaret etti.
  • Başvuru ve raporlama süreçlerinin karmaşıklığı, katılımcılar tarafından en sık dile getirilen sorunlardan biri oldu. Özellikle küçük ölçekli projelerin bu süreçlerde zorlandığı görüldü.

Bu veriler, medya sektöründeki destek mekanizmalarının güçlü yönlerini ve geliştirilmesi gereken noktaları açıkça ortaya koyarak sektörel dayanışma ve gelişim için yol gösterici bir çerçeve sunuyor.

Araştırmacılar Hakkında

Dr. Sarphan Uzunoğlu

NewsLabTurkey Yönetici Direktörü. İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde yeni medya üzerine dersler vermektedir. Ashoka Fellow’u da olan Uzunoğlu, doktorasını Galatasaray Üniversitesi’nde tamamlamıştır ve geçmişte Lübnan Amerikan Üniversitesi Multimedya Gazetecilik Bölümü’nde Öğretim Üyesi Doktor, Norveç Arktik Üniversitesi Medya ve Dökümantasyon Bölümü’nde Doçent Doktor olarak çalışmıştır.

Ezgi Yeşilbaş

2022 yılında İzmir Ekonomi Üniversitesi Medya ve İletişim bölümünden mezun olduktan sonra üniversite bünyesinde yer alan Yaratıcı Ekonomi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde Proje Asistanlığı yaptı. Şu anda NewsLabTurkey’de Proje Sorumlusu olarak çalışıyor. Dijital Hikâye Anlatıcılığı üzerine video belgeseller ve haberler üretiyor.