İnternet, her konuda bilgi bombardımanına uğradığımız bir mecra. Sağlık tavsiyelerinden seyahat önerilerine, ekonomik analizlerden diyet planlarına kadar her şey parmaklarımızın ucunda. Ama bir sorun var: Bu bilgilerin hangisi gerçekten doğru, hangisi bir “tık tuzağı”?
İşte Google’ın bu kaosu düzenlemek için geliştirdiği D-U-Y-G (Deneyim, Uzmanlık, Yetkinlik, Güvenilirlik) standartları, hem içerik üreticiler hem de kullanıcılar için adeta bir kılavuz niteliğinde. Peki, D-U-Y-G (E-E-A-T) tam olarak nedir ve hayatımıza nasıl dokunur?
D-U-Y-G (E-E-A-T) nedir?
Deneyim (Experience): Yaşadığını yaz, abartma!
Google, “Yaşamadan yazmayın” demese de buna yakın bir mesaj veriyor. Deneyim, bir ürünün, hizmetin veya olayın bizzat tecrübe edilmesini içerir. Öyle ki, okuyucular, bir yazarın kişisel deneyiminden faydalanarak kendi kararlarını şekillendirebilir. Ancak burada dürüstlük önemli. Balon turuna gitmeden “Kapadokya’da balon turu büyüleyiciydi” derseniz, algoritmalar değilse bile okuyucular sizi yakalar.
İyi örnek:
“Kapadokya’daki balon turu sabahın erken saatlerinde başladı. Soğuk bir kış günüydü ama manzara her şeye değdi. Balon yükselirken Göreme’nin tepelerini izlemek, unutulmaz bir deneyimdi.”
Kötü örnek:
“Kapadokya’da balon turu yapmak harika bir his, tavsiye ederim.” (Neden harika, neresi unutulmaz? Soru işaretleri havada uçuşuyor.)
Uzmanlık (Expertise): Google’a sorarken bir de uzmanına sorun
Google, içeriklerde uzmanlığın altını kalın çizgilerle çiziyor. Bir içerik ne kadar teknik veya karmaşıksa, o kadar uzmanlık gerektiriyor. Örneğin, diş implantı üzerine bir yazı yazıyorsanız, bir diş hekiminin görüşlerini almak veya bizzat bu konuda uzman biriyseniz kendi bilgi birikiminizi aktarmak gerekiyor. Aksi halde “Diş implantı acıtır mı?” gibi başlıklar bir hayal kırıklığına dönüşebilir.
İyi örnek:
“Diş implantı yerleştirme süreci lokal anestezi altında yapılır. İmplant sonrası hafif bir ağrı olabilir, ancak genellikle bu durum kısa sürede kontrol altına alınır. Dr. Ayşe Yılmaz’a göre, ağrı genellikle cerrahi müdahaleden kaynaklanır ve doğru bakım ile hızla iyileşir.”
Kötü örnek:
“Diş implantı yaptırdım, biraz acıyor ama iyi oldu. Siz de yaptırın.” (Kaynağı kim? Uzmanlık nerede? Belirsizlik var.)
Yetkinlik (Authoritativeness): Söyleyen kim, dinleyelim mi?
Yetkinlik, sizin ya da yayınladığınız içeriğin ne kadar otorite sahibi olduğunu ifade eder. Burada mesele yalnızca uzmanlık değil, aynı zamanda itibar. Yani, içeriği yayınlayan platformun ya da yazarın sektördeki konumu ve güvenilirliği de devreye giriyor. Bir ekonomistin yazdığı enflasyon analizi ile anonim bir sosyal medya hesabından alınan “Dolar 40 olacak!” tahmini, bu kriterle net bir şekilde ayrılıyor.
İyi örnek:
“Dünya Bankası verilerine göre, 2024’te Türkiye’nin ekonomik büyüme oranı yüzde 3 civarında olacak. Bu analiz, Prof. Dr. Mehmet Yılmaz’ın makalesinde detaylandırılıyor.”
Kötü örnek:
“Ekonomi kötüye gidiyor, dolar kesin yükselecek.” (Neye dayanarak? Bu bir tahmin mi, kehanet mi?)
Güvenilirlik (Trustworthiness): Kime güveneceğiz?
Güvenilirlik, tüm bu kriterlerin belki de en kritik noktası. İçeriğin doğrulanabilir olması, şeffaf bir şekilde kaynak belirtilmesi ve yanıltıcı bilgilerden kaçınılması, güvenilirlik için olmazsa olmaz. Özellikle sağlık, finans ve hukuk gibi alanlarda bir hata sadece sıralamanızı değil, itibarınızı da yerle bir edebilir.
İyi örnek:
“Türkiye’de 2024 yılında asgari ücret 11.402 TL olarak belirlendi (Kaynak: TÜİK).”
Kötü örnek:
“Asgari ücret zamlandı, şu kadar oldu. (Belirsiz bir bilgiyle okuyucularınıza ne kattınız?)”
D-U-Y-G prensiplerini uygulamak isteyenlere pratik öneriler
1. Deneyiminizi paylaşırken detaycı olun: Bir konu hakkında yazarken kendi deneyimlerinizi paylaşmak, okuyucuların yazınıza bağlanmasını kolaylaştırır. Ancak bu deneyimlerin yüzeysel ya da abartılı olmamasına dikkat edin. Deneyimlerinizi aktarırken okuyucunun gözünde bir hikâye oluşturacak detaylara yer verin. Örneğin, bir seyahat yazısı yazıyorsanız, ziyaret ettiğiniz yerin atmosferini, hissettirdiklerini, hatta karşılaştığınız zorlukları bile eklemelisiniz. Bunun yanında, deneyimlerinizi fotoğraf veya videolarla desteklemek de güvenilirliğinizi artırır. Örneğin, “Roma’nın dar sokaklarında yürürken taş duvarlardan yükselen yemek kokuları eşliğinde tarihi hissetmek inanılmazdı” gibi bir ifade, okuyucunun zihninde canlı bir görüntü oluşturur ve yazıyı daha ilgi çekici kılar.
2. Uzman görüşlerine yer verin: Herkes her konuda uzman olamaz; ancak uzman görüşlerinden faydalanmak, içeriğinizin hem güvenilirliğini hem de derinliğini artırır. Eğer ele aldığınız konuda kendi uzmanlığınız yoksa, konunun uzmanlarıyla röportaj yapabilir, onların yazılarına atıfta bulunabilir ya da direkt alıntılar ekleyebilirsiniz. Örneğin, bir sağlık yazısı hazırlıyorsanız, bir doktorun tavsiyelerine yer vermek yazınızı hem daha doğru hem de daha güvenilir kılar. Bu, okuyucularınıza “Bu yazı bilimsel temellere dayanıyor” mesajını verir. Ancak bu süreci basit alıntılardan öteye taşıyıp, uzman görüşlerini ele aldığınız konuyla ilişkilendirmek de önemlidir. Örneğin, “Dr. Ayşe Yılmaz’a göre, düzenli egzersiz sadece fiziksel sağlığı değil, mental sağlığı da güçlendiriyor” gibi ifadeler, okuyucunun içerikle bağlantı kurmasını sağlar.
Dijital bilgi akışını düzenleyen bir güvenlik filtresi
D-U-Y-G, Google için yalnızca bir kalite ölçütü değil, dijital bilgi akışını düzenleyen bir güvenlik filtresidir. Her gün milyonlarca içerikle karşılaşan kullanıcılar, bu bilgilerden hangisinin doğru olduğunu süzmekte zorlanıyor. İşte tam bu noktada D-U-Y-G, hem içerik üreticilerine hem de okuyuculara rehberlik ediyor. Bir içerik D-U-Y-G kriterlerine uygunsa, bu içerik yalnızca algoritmalar tarafından değil, okuyucular tarafından da değerli kabul ediliyor.
Deneyim, uzmanlık, yetkinlik ve güvenilirlik gibi unsurlar, dijital dünyada bilgi kirliliğiyle mücadelede kritik öneme sahip. Deneyimi olmayanların uzman gibi davrandığı, kaynak belirtmeden bilgi sunan içeriklerin hızla yayıldığı bir çağda, D-U-Y-G bir kalite standardı olarak öne çıkıyor. Bu standartlara uygun içerikler, okuyucuların güvenini kazanırken, üreticilerine sadık bir kitle oluşturma fırsatı sunuyor. Örneğin, sağlık, finans ya da hukuk gibi hassas alanlarda, doğru bilgilerin eksik ya da yanlış sunulması ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle Google, bu alanlarda üretilen içeriklerin D-U-Y-G kriterlerini tam anlamıyla karşılamasına özel bir önem veriyor. Bu kriterler, yalnızca algoritmaların içerikleri değerlendirme sürecinde değil, aynı zamanda kullanıcıların içeriklere duyduğu güveni artırmada da etkili bir araç olarak işlev görüyor. Özellikle sağlık gibi hayatı doğrudan etkileyen konularda, yanlış bir bilgi ciddi sonuçlar doğurabilir; bir finansal analizde eksik ya da hatalı veriler kullanıcıları zarara uğratabilir; hukuki tavsiyelerde yetersiz bilgi sunulması ise telafisi zor sorunlara yol açabilir.
Google, bu nedenle, D-U-Y-G kriterlerini karşılamayan içeriklerin sıralamalarda geriye düşmesini sağlayarak bilgi kirliliğiyle mücadelede aktif bir rol oynuyor. Bu standartlara uygun içerik üretmek, yalnızca dijital platformlarda daha görünür olmayı değil, aynı zamanda okuyucu sadakati ve uzun vadeli güvenilirlik kazanmayı da beraberinde getiriyor. Deneyim, uzmanlık, yetkinlik ve güvenilirlik, dijital dünyanın karmaşasında bir pusula görevi görerek, hem içerik üreticilerine hem de tüketicilere kaliteli bilgiye ulaşma imkânı tanıyor.
