GAZETE MANŞETLERİNDE YEREL SEÇİM SONUÇLARININ YANSIMALARI
Dr. Zindan Çakıcı
Özet
Türkiye’deki yerel yönetimlerin belirlenmesi için 31 Mart 2024 tarihinde yerel seçimler gerçekleşmiştir. Yerel seçimlere 35 parti katılmış ve bu partilerin oy pusulasındaki yerleri, 27 Ocak 2024 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından açıklanmıştır. YSK Başkanı Ahmet Yener, seçime katılım oranının %78,11 olduğunu açıklamıştır. CHP, %37,77 oy oranıyla 1977’den bu yana ilk kez birinci parti olarak çıkarken, AK Parti %35,49’luk oy oranıyla tarihinde ilk kez ikinci sıraya gerilemiştir. Yeniden Refah Partisi ise yerel seçimde ülke genelinde %6,19’luk oy oranıyla üçüncü sıraya yerleşmiştir. DEM Parti, %5,70’lik oy oranıyla dördüncü parti olmuş ve oy potansiyelini artırmıştır. MHP %4,99’luk oy oranıyla beşinci parti olmasına rağmen önceki seçimde kazandığı belediyelerin kontrolünü korumuştur. İYİ Parti ise %3,77’lik oy oranıyla altıncı sırada yer almış ancak oy oranında belirgin bir düşüş yaşamıştır (Anadolu Ajansı, 2024).
Gazeteler, günlük haber akışını sağlama ve kamuoyunu bilgilendirme amacıyla faaliyet gösterirken aynı zamanda sahiplik yapıları, ideolojik söylemleri ve haber içerikleri aracılığıyla belirli bir politik duruş sergilemektedir (Yapar, 2012; Değer, 2017; Polat ve diğerleri, 2018; Avcı ve Güdekli, 2018; Ünalan ve Şeşen, 2019; Altındal, 2019; Nisan ve Boral Aslan, 2020; Küçüksakarya, 2020; Kahveci ve Paksoy, 2021; Sunay ve Özer, 2021; Erol, 2021). Bu araştırma, Türkiye’deki 31 Mart 2024 yerel seçimlerinin ardından Türkiye’de basınının manşetlerini incelemeyi ve farklı ideolojik görüşlere sahip kuruluşların yerel seçimleri nasıl sunduğunu anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada, öncelikle teorik arka plan açıklanmıştır. Ardından literatürden hareketle araştırma soruları belirlenmiş ve açıklanmıştır. Araştırma sorularından yola çıkarak yöntem tasarlanmıştır. Daha sonra elde edilen bulgular tartışılmış ve analiz edilmiştir. Sonuç kısmında bulguların literatüre katkısı ortaya konulmuş ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Bu araştırmada, Türkiye’de 31 Mart 2024’te gerçekleşen yerel seçimlerin Türkiye basınındaki temsili incelenmiştir. Araştırma kapsamında 29 gazete örneklem olarak alınmış, bu gazetelerin 1 Nisan 2024 tarihinde yayınlanan manşet haberleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu analiz sonucunda ortaya çıkan verilere göre;
- Gazetelerin büyük bir kısmı 1 Nisan 2024 tarihli manşet haberlerinde Türkiye’deki yerel seçimlere odaklanmıştır.
- Gazetelerde AK Parti ve CHP öne çıkan partiler olmuş, diğer partiler haberlerde kendilerine daha az yer almıştır.
- İktidara yakın gazeteler AK Parti’yi, muhalif gazeteler ise CHP’yi destekleyici bir şekilde temsil etmiştir.
- İYİ Parti ve Meral Akşener hem iktidara hem de muhalefete yakın gazeteler tarafından çoğunlukla olumsuz bir şekilde temsil edilmiştir.
- DEM Parti’nin etkisi genellikle göz ardı edilmiştir.
- Gazeteler büyük şehirlere odaklanarak yerel olaylara az yer vermiştir.
Bu çalışmanın bir eksikliği, sadece 1 Nisan 2024 tarihli manşetlere odaklanması ve bu manşetlerin dışındaki içerikleri dikkate almamasıdır. Gazetelerin iç sayfalarında yer alan haberlerin ve yorumların da analiz edilmesi, daha kapsamlı bir anlayış sağlayabilir. Ayrıca, bu çalışma sadece belirli bir tarihteki manşetlere odaklandığı için zaman içindeki değişimleri ve medyanın seçim sonuçlarına nasıl yaklaştığını daha derinlemesine anlamak için uzun vadeli bir analiz gereklidir. Gelecekteki çalışmalarda, farklı tarihlerdeki gazete manşetlerinin yanı sıra içeriklerinin de detaylı bir şekilde incelenmesi ve bu analizlerin uzun vadeli eğilimleri ortaya koyması önemlidir. Ayrıca, gazetelerin haberlerinde yer alan siyasi partilerin temsiliyetinin yanı sıra yerel olaylara ve farklı bölgelerdeki seçim sonuçlarına nasıl yer verildiğini inceleyen daha kapsamlı bir metodoloji geliştirilmesi, medya ile yerel ve ulusal dinamikler arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Araştırmacı hakkında
Dr. Zindan Çakıcı, Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü’nden 2018 yılında fakülte birincisi olarak mezun oldu. Yüksek lisans eğitimini 2020 yılında Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Stratejik İletişim Yönetimi Bilim Dalı’nda tamamlayan Çakıcı, 2024 yılında Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medya ve İletişim Çalışmaları Bilim Dalı’nda Türk Basınında Düzensiz Göçün Görsel Temsili: Taliban Yönetimi Sonrası Afgan Göçü adlı doktora tezini hazırlayarak Dr. unvanını almaya hak kazandı.
Çakıcı, eğitim hayatı boyunca iletişim ve sosyal sorumluluk alanlarında yaptığı projeleri ile KalDer, Tühid, TRT, KKB gibi kurum ve kuruluşlardan toplam dokuz ödül aldı. İlgi ve araştırma alanları arasında göç çalışmaları ve yeni medya gibi konular yer almaktadır.