Türkiye’de yayımlanan her iki haberden biri yalansa gazetecilik bitmiş demektir. Öncelikle bazı kavramlara açıklık getirelim. Daha önce kendi blogumda yazdığım bir yazıda “yalan haber”, “yanlış haber” ve “yalanlanan haber” kavramlarına açıklık getirmeye çalışmıştım. Nedir yalan haber? En basit biçimde tanımlarsak, gerçek gibi görünen, bilinçli olarak çarpıtılmış veya tamamen uydurulmuş, teyit edilebilir bilgilere dayanmayan haberlere yalan haber …
Gece saat 01:30 civarı art arda gelen patlama seslerine ilk tepkim “havai fişek, burada da mı?” oldu. Sonra uykuya daldım. Dünyanın “en zengin, en demokrat, en medeni” ülkelerinden birinin başkenti, Oslo’daydım. Burada havai fişek olamazdı. Ertesi sabah LGBTQ müdavimleri ile bilinen London Pub saldırısını öğrendiğimde sabaha karşı duyduğum patlamaların aslında silah sesleri olduğu anladım. Bu …
"Savaşın ilk zayiatı gerçeklerdir.” Eshilos (Aiskhylos) Tragedyaya asıl şeklini veren isim olarak kabul edilen Eshilos’a atfedilen bu cümle, söylendikten yıllar sonra Ukrayna’da yeniden doğrulanıyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 22 Şubat 2022 tarihinden itibaren sahada yaşanan hemen her gelişmeyle ilgili yalan haber ya da yanlış bilginin yaygın olduğu dijital medya ortamında okurların ya da izleyicilerin manipüle edilme …
2 Nisan bir süredir “Fact-Checking” günü olarak kutlanıyor. Poynter Enstitüsü’nün MediaWise projesi bu günle ilgili bize daha fazla bilgi sunuyor. Teyit.org da konuyla ilgili bir sayfa hazırlamış. İnsanlık tarihinde hiç olmadığı kadar çok insan ve kuruluş teyitleme ve doğrulama üzerine çalışıyor. Bir hataya işaret etmek, bir olguyu teyit etmek, kitlekaynak ve teknoloji yardımıyla teyitlemek hiç …
“Nineyi yutup onun geceliğine bürünen kurt, kırmızı başlıklı kız için aslında hâlâ ninesidir, ta ki onu yutana kadar. Kırmızı başlıklı kızı daha iyi duyabilmek için daha iri kulakları olan, daha iyi görebilmek için de daha iri gözleri olan bu yeni nine hakikat-sonrası ninedir işte. Kırmızı başlıklı kızı yuttuğu anda o özne tekrar kurttur ve nineliğinin …
Son bir hafta içerisinde Teyit.org'da ciddi bir hareketlenme var. İlk olarak Almanya'da bir gazetecilik kooperatifi olan Kautreporter tarafından başlatılan ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerindeki bağımsız medya girişimlerine üyelik programlarını geliştirmelerine yardımcı olmayı amaçlayan Steady, Teyit.org'un medya güçlendirme programına seçildiğini duyurdu. Hemen ardından da Teyit ekibi hem gazeteleri hem de kent meydanlarını kitap reklamları vesilesiyle donatan aşı …
Dezenformasyona karşı en iyi deva eleştirel düşünebilen bilgilenmiş bir toplumdur. Buradaki sorun, evrensel eğitim için bir kestirmenin olmaması. Enter Finnish Public Broadcasting Company, Yle, trol taktikleri konusundaki farkındalığı ve anlayışı artırmak; insanlara kötü niyetli internet sahtekârlıklarını fark etmede yardımcı olmak için oyunlaştırmanın etkileşim gücünü kullanmayı umuyor. Troll Factory isimli oyunları gerçek bir nefret yüklü trol …
Türkiye'de yalan haber ve yanlış bilginin yayılımı artık uluslararası raporlara da yansıyan ve medya alanında herkesin varlığını kabullendiği bir olgu. Henüz yalan haber kavramı bu kadar popüler değilken Türkiye'de sosyal ağlardaki dezenformasyon ve misenformasyonu avlamak için kurulan teyit.org ise iki yaşını doldurdu bile. İkinci yaşında teyit.org'un şef editörü Gülin Çavuş'la Teyit'in mevcut yapısı, geleceğe dair …
Doğruluğundan emin olamadığımız siyasi iddialar, gerçeklik algımızı derinden sarsan yalan haber fenomeni, yerine getirilmeyen vaatler derken son yıllarda hepimizin hayatına giren bir kavram oldu "fact-checking". Batı demokrasilerinin temel taşlarından olan basının toplumu ilgilendiren iddia ve haberlerin doğruluğunun araştırması olarak adlandırabileceğimiz bu gazetecilik metodu, ülkemizde de son yıllarda ön plana çıkmaya başladı. Geleneksel medyanın yerine getiremediği …
NewsLabTurkey Ne Okuyor’dan Herkese Merhaba! "Bu Hafta Ne Okuduk?" bölümünde birçok farklı konunun yanı sıra önemli bulduğumuz bir tartışma var. "Yalan haber (fake news) kavramını kullanmayı bırakmalı mıyız?" Bu önemli bir tartışma, çünkü kavram geçtiğimiz birkaç yıl içerisinde politik kutuplaşma ve siyasi polemikler yüzünden tüm dünyada anlamını yitirmeye başladı. Artık bir durumu tanımlamak yerine, rastgele …
Google, kullanıcıları için bilgi doğrulamayı/teyitlemeyi kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bunu yapabilmek için en bilinen hizmetleri olan arama motorunun farklı bir versiyonunu geliştiriyor. Google News Initiative, tamamıyla içerik teyitlemeye odaklanan aracın beta versiyonunu yayınladı. Şirketin aylardır üzerinde çalıştığı bu özellik Snopes ve Poynter'ın sahip olduğu PolitiFact gibi doğrulamacıların işlerini yüzeye çıkarabilmek için diğer Google ürünleriyle (Ör. Google News) …
