|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Dezenformasyona karşı en iyi deva eleştirel düşünebilen bilgilenmiş bir toplumdur. Buradaki sorun, evrensel eğitim için bir kestirmenin olmaması.
Enter Finnish Public Broadcasting Company, Yle, trol taktikleri konusundaki farkındalığı ve anlayışı artırmak; insanlara kötü niyetli internet sahtekârlıklarını fark etmede yardımcı olmak için oyunlaştırmanın etkileşim gücünü kullanmayı umuyor. Troll Factory isimli oyunları gerçek bir nefret yüklü trol olmanıza imkân tanıyor. Hem de kelimenin tam manasıyla.
Oyun, izleyicilerin rahatsız olabileceği “gerçek sosyal medya içeriği” kullandığına dair bir uyarıyla başlıyor. Oynamaya devam ederseniz sosyal medyada gerçekten yayılmış olan İslamofobik slogan ve “meme” örnekleriyle karşılaşıyorsunuz. Yani fazlasıyla yerinde bir uyarı.
Oyun sanal bir akıllı telefonda mesajlaşma uygulaması tarzında bir konuşma olarak ilerliyor. Trol fabrikası patronu göçmen karşıtı duyguları kışkırtmak için oyuncuya görevler veriyor. Bu görevleri, hangi mesajların internette paylaşılacağını ve bu mesajların daha çok yayılması için hangi metodları kullanacağınızı seçerek yerine getiriyorsunuz.
Çevrim içi dezenformasyon taktikleri kamusal tartışmayı kutuplaştırmayı amaçlıyor ki bu da oyunda, komplo teorileri “meme”lerin sosyal medyada tohumlarının atılması, gerçek olayların sahte iddialar yaymak için sömürülmesi, nefret dolu içeriklerin farklı demografi ve platformlarda mikro düzeyde hedeflenmesi ve nefret dolu görüşlerin aslında olduklarından daha yaygın görünmesi için propagandayı artırmak amacıyla paralı botlar kullanılması şeklinde yer alıyor.
Trol fabrikasında açılış haftasını tamamlamanızın ardından oyun bir değerlendirmede bulunuyor ve tamamlanmış faaliyetlerinizin kaç paylaşım ya da takipçi getirdiğini gösteriyor. Bunu (biraz evvel dahil olduğunuz faaliyeti daha geniş bir bağlamda ortaya koyarak) gösterilen etkileme yöntemleri hakkında bağlamsal bilgiler izliyor.
Eğitme ve bilgilendirme amaçlı, kâr amacı gütmeyen bir kamu yayını hizmeti olan Yle, trol fabrikası oyununun Fince versiyonunu geçtiğimiz mayıs ayında piyasaya sürdü ama yerelde güçlü bir ilgi görmesinin ardından uluslararası versiyonunu (İngilizce) da yapmaya karar verdi. Yle Uutiset News Lab’de yapay zekâ ve kişiselleştirme şefi Jarno Koponen’e göre ulusal güvenlik ve eğitim alanlarındaki kişiler eğitsel kaynak olarak oyunu tercih ettiler.
Koponen “Finlandiya’dan gelen ilk tepki çok cesaretlendiriciydi. Böyle bir şeye, yani enformasyon faaliyetlerini somut ve görünür hâle getiren bir şeye, ihtiyacımız vardı,” dedi ve ekledi: “Finlandiya’da ve ötesinde, kendi durdukları yerden günlük dijital ortamları daha iyi anlamaları için yurttaşlara yardımcı olmanın kamu yayıncılığı yapan bir şirket olarak görevimiz olduğuna inanıyoruz.”
“Eş zamanlı olarak oyun tarzı hikâye anlatımında neyin işe yaradığına dair daha çok geri bildirim toplamak, bu bulguları gelecekte daha iyi ürünler tasarlamak için kullanmak ve dünyadaki diğer kamu yayıncılığı yapan şirketlerle paylaşmak istiyoruz.”
Koponen, Cambridge University‘de yakın zamanda yapılan, yalan haberle mücadelede oyunlaştırma yöntemlerinin işe yaradığını gösteren çalışmanın ardından ekibinin çöp bilgilerin çürütülmesinde oyunların gücüne ilişkin özel bir hipotezi de test etmek istediğini söyledi.
Yle’nin dezenformasyon karşıtı mesajını, belgesel film gibi daha geleneksel bir eğitim formatı yerine neden oyun ambalajında vermeyi seçtiğine dair soruya Koponen, “Verilerimize göre haber makaleleri ya da daha geleneksel sosyal medya analizleri kitlelere ulaşmıyor, dolayısıyla etkileri olmuyor,” diye yanıt verdi.
“Sosyal medya cebimizde ve biz nereye gidersek oraya geliyor. Bu, kendinizi sosyal medyayla ilgili eğitmek istediğiniz her anda onun da cebinizde olması gerektiği anlamına geliyor. Bilhassa gençler ulaşılması zor bir izleyici kitlesi. Bu nedenle onlara tarafsız bilgi ulaştırabilecek ve dünyayla ilgili bilgilendirebilecek yeni hikâye anlatımı yöntemlerini aktif olarak geliştirmemiz gerekiyor. Veri görselleştirmeden interaktif simülasyonlara kadar çeşitli formatlar denedik ve oyun benzeri bir tecrübenin en etkili ve cazip yöntem olduğunu gördük.”
Koponen, “Şu ana kadar sosyal medya (Twitter’dan Reddit’e) ve internet sitemiz üzerinden kullanıcılarımızdan doğrudan geri bildirim topladık,” diye ekledi. “Tanımlayıcı yorumlardan bazıları, ‘Çok dehşet verici ama farkına varmamızı sağladığınız için teşekkürler’ ya da ‘Korkutucu ama aydınlatıcı’ şeklindeydi. Sosyal medyada özellikle bilgi güvenliği ve ulusal güvenlik uzmanlarının yanı sıra öğretmenlerden halk kütüphanelerine kadar gençlerle çalışan organizasyonlar ve insanlar tarafından tercih edildi.”
Sosyal medya platformlarının, hizmetleri içindeki botları ve sahte içerikleri daha fazla mı temizlemeleri gerektiği sorusunaysa Koponen, platformlara daha fazla şeffaflık çağrısı yaparak cevap verdi ama ayrıca medya okur yazarlığının teknoloji devlerinin de davranışlarını etkilemede kilit rol oynadığını belirtti.
“Sosyal medya platformları daha şeffaf olmalı. Bununla birlikte yurttaşlar ne kadar farkında olurlarsa kendileri adına neyin işe yarayıp yaramadığı konusunda karar vermek için daha donanımlı olurlar. Medya okur yazarlığını teşvik etmeyi sosyal medya platformlarına pratikte ve teoride daha anlamlı bir etki etmenin kilit noktası olduğuna inanıyoruz.”
Daha önce techcrunch‘da yayınlanan bu içeriği Elif Akgül çevirdi.
