Sadettin Demirel

Sadettin Demirel

Araştırmacı & Eğitmen - Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde Araştırmacı olarak çalışıyor. Veri Okuryazarlığı Derneği (VOYD) yönetim kurulu üyesi. Yeni Medya ve Araştırmacı Gazetecilik olmak üzere iki ayrı alanda yüksek lisans derecesine sahip. Eylül 2023'te İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Bilim Dalında Doktora eğitimini tamamlayarak Doktor unvanı aldı. İlgilendiği konular arasında sosyal medya, metin madenciliği, duygu analizi, yeni medya, veri gazeteciliği, veri görselleştirme, ve programlama yer alıyor.

Günümüzde haberin üretim, dağıtım ve tüketim süreçleri göz önünde bulundurulduğunda teknolojinin gazetecilik faaliyetleri için bir gereklilik olduğunu söyleyebiliriz. Paul Bradshaw, veri gazeteciliğinin esasları üzerine kaleme aldığı yazısında veri gazeteciliği süreçlerinde editoryal bağımsızlığın teknolojik bağımsızlık gerektirdiğinden bahsediyor. Bu bağlamda haber merkezlerinin gazetecilik amaçları için kullandığı araçlar veya teknolojilere erişimi ve sahip olma durumu doğal olarak önem …

Veri gazeteciliği süreçlerinde sayılar kadar metinler de niceliksel analizin bir parçası olarak kullanılıyor. Çünkü metin de ürettiğimiz, kullandığımız ve paylaştığımız bir veri. Özellikle siyasilerin konuşmaları, bir Twitter etiketi etrafında paylaşılan tweetler veyahut devletin bir kurumu tarafından yayınlanan bir rapor gazeteciler tarafından metin madenciliği sayesinde habercilik amaçları için kullanılabiliyor. Bu saydıklarıma BuzzFeed'in Cumhuriyetçilerin ve Demokratların söylemlerini …

Dünyada The New York Times, The Guardian, Reuters, Al Jazeera, BBC, The Economist gibi büyük ölçekli haber merkezlerinin yanı sıra FiveThirtyEight, SRF, Der Spiegel, InfoTimes, ProPublica gibi orta ve küçük ölçekli haber merkezleri de veri görselleştirme pratiklerini haberlerinde düzenli bir şekilde kullanıyor. Özellikle Wikileaks ve açık veri hareketiyle yükselişe geçen veri gazeteciliği ve veri görselleştirme …

Veri görselleştirme disiplinlerarası bir alan ve popülaritesi veri biliminden iş zekâsı sektörüne gazetecilikten akademiye giderek artıyor. Günümüzde verilerden bilgi elde etme süreçlerinde veri görselleştirme etkili bir şekilde kullanılıyor. Son yıllarda gazeteciliğin niceliksel değişimi ve dönüşümü olarak kabul edebileceğimiz veri gazeteciliği pratiklerinde de veri görselleştirme disiplinini veri haberciliği süreçlerinin önemli bir adımı olarak görmekteyiz. Fakat her …

Veri gazeteciliği genel olarak veriyi inceleyerek, tarayarak, analiz ederek ve görselleştirerek verideki ilişkiler ve çıktıların habercilik pratiklerinde kullanılması olarak tanımlanıyor. Kısaca gazetecilik faaliyetleri için verinin gücünden yararlanarak hikâyeler anlatmak da denebilir. Genellikle veri haberciliği pratiklerinde de gazetecilerden veri noktalarını birleştirerek, karşılaştırarak, oranlayarak bir sonuca varmaları ve anlamlandırmaları bekleniyor. Bazı durumlarda zahmetli olabilen veri birleştirme sürecini …

Veri gazeteciliği süreçlerinde veri kazıma, analiz etme ve veri görselleştirme vb. imkânlar sunan web tabanlı araçlar ve yazılımlar, programlama veya kod yazma bilgisine sahip olmayan gazeteciler için cazip geliyor. Ne var ki veri haberciliğinin çalışma akışı gereği, bu durumda gazeteciler birden çok araç kullanmak zorunda kalıyorlar. Veriyi kazımak için bir eklentiyi, temizlemek için ayrı bir …

Veri çağında yaşıyoruz. Önümüz arkamız sağımız solumuz veri. Hükümetler, uluslararası kuruluşlar, haber merkezleri verilerini kullanıma açıyor, bu veriler, araştırma, geliştirme, gazetecilik vb amaçları için kullanılıyor ve yeniden dağıtıma sokuluyor. Ama üretilen ve paylaşılan her veri indirilemiyor, indirilse dahi uygun formatta olmadığı için kullanılamıyor. Hâl böyle olunca web verisini kazımak tercih edilen en uygun seçeneklerden birisi …

Veri temizleme, veri haberciliği süreçlerinde gazetecilerin en çok mesai harcadıkları, zahmetli adımlardan bir tanesi. Günümüzde yapılandırılmış veri kaynakları giderek artıyor olsa da analize başlamadan önce veriyi yayınlandığı formattan (bkz: TÜİK) kurtarmak ve derli hâle getirmek gerekiyor. Özellikle 7/24 haber akışı ve gazetecinin üzerindeki zaman baskısı düşünüldüğünde zaten zahmetli olan bu süreç daha da önemli oluyor. …

Tableau, hem ücretsiz sürümü hem de zengin ve interaktif veri görselleştirme olanakları ile veri görselleştirmeyle ilgilenenler için vazgeçilmez araçlardan birisi. Bir business intelligence (iş zekâsı) yazılımı olarak Tableau, özel şirketlerden kamu kuruluşlarına bir çok alanda veri analizi ve veri görselleştirme amaçlı kullanılıyor. Bu alanlardan birisi de kuşkusuz gazetecilik. Özellikle kod bilgisi gerektirmeyen arayüzü, zengin grafik …

R istatistik dili, verinin elde edilmesinden görselleştirilmesine ve sunumuna kadar birçok süreçte işlevsel olarak kullanılan ender araçlardan birisi. Bunu, açık kaynak bir yazılım olması, canlı bir topluluğa sahip olması ve kapsamlı paketlerine borçlu. Özellikle ggplot2 şu anda R kullanıcıları tarafından en çok kullanılan paketlerden birisi. R ekosisteminin temel görselleştirme paketlerinin aksine zengin bir grafik kütüphanesine …

R, bugün akademiden, şirketlere, istatikçilerden, gazetecilere birçok meslek alanında özellikle veri işleme ve analiz etme amaçlı olarak kullanılıyor. R yazılımını bu konuda özel kılan yegâne şey açık kaynak bir araç olduğu için kullanıcıları tarafından geliştirilen kapsamlı paketlere sahip olması. Bunlardan birisi olan Dplyr, R evreninde veri işlemeyi ve veri analizi sürecini kolaylaştıran ve en çok kullanılan …

Twitter birçoğumuzun günlük sosyalleşme, eğlence, dünyadan haberdar olma gibi ihtiyaçlarını karşıladığı sosyal ağlardan birisi. Aynı zamanda, markaların, kamu kuruluşlarının kullanıcısı olduğu dev bir bilgi üretim, dağıtım ve tüketim merkezi. Bu yapısı itibariyle gazeteciler için önemli bir haber kaynağı ve dağıtım kanalı. Fakat bunun da ötesinde Twitter, işlemeyi bilen için zengin bir veri madeni. Ve bu …

  • 1
  • 2