Yapay zekânın gelişimi her sektör için farklı şeyler ifade etse de özünde insan kaynaklarına yansıması ve şirketlerin bu sürece nasıl baktıkları en temel tartışma konularından biri. Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Berrin Yanıkoğlu ile önümüzdeki on yılda yapay zekânın evrimi ve bu evrimin iş dünyası, eğitim ve etik boyutlardaki etkilerine dair konuştuk.
Yanıkoğlu yapay zekânın her sektörde devrim yaratacak bir potansiyeli olduğuna inanırken, şirketlerin de bu devrimde çalışanların oynayacağı rolü artırmak için çalışanların alandaki niteliklerini geliştirmelerine destek vermeleri ve yumuşak geçiş stratejileri benimsemeleri gerektiğini belirtiyor.
Her sektörde bir devrim
Yanıkoğlu’na göre, yapay zekâ önümüzdeki 5 ila 10 yıl içinde her sektörü etkileyecek ve bu etkileşim, hayatlarımızda somut bir değişiklik yaratacak. Yapay zekâ, sanayiden sağlığa, sanattan güvenliğe kadar geniş bir yelpazede uygulama bulacak. Özellikle otomotivden perakendeye kadar birçok sektörde, iş süreçlerini optimize etme ve yeni fırsatlar yaratma potansiyeli bulunuyor. Yanıkoğlu, “Yapay zekâ, inovasyonun anahtarı olabilir ancak her sektör bu teknolojiyi benimsemeli ve uyum sağlamalıdır,” diyor.
İstihdamın yapay zekâ ile dengelenmesi
İş yaratma ve yerinden etme konusunda Yanıkoğlu, yapay zekânın yaratıcılığın ön plana çıkmasını sağlayabileceği gibi, aynı zamanda bazı geleneksel meslekleri de tehlikeye atabileceğini belirtiyor. Ancak, doğru stratejilerle, bu değişimin daha dengeli bir şekilde yönetilebileceğini vurguluyor. Örneğin, eğitim ve dönüşüm programları aracılığıyla işgücünün yapay zekâ ile uyumlu hâle getirilmesi, bu geçişin daha sorunsuz ve adil olmasını sağlayabilir. Yanıkoğlu, ayrıca, yeni teknolojilerle uyumlu becerilere odaklanan eğitim programlarının önemine dikkat çekiyor.
İşyerinde insan yeteneklerini güçlendirmek
Yapay zekânın işyerinde insan yeteneklerini artırması konusunda Yanıkoğlu, özellikle yazılım mühendisliği alanında yaşanan gelişmeleri öne çıkardı. Yazılım kodunu üreten yapay zekâ, profesyonellerin daha karmaşık görevlere odaklanmasını sağlayarak, insanın yaratıcılığına daha fazla vurgu yapılmasını mümkün kılıyor. Bu durum, mühendislerin ve tasarımcıların daha inovatif ve stratejik roller üstlenmelerine olanak tanıyabilir. Bu noktada, şirketlerin çalışanlarına sürekli eğitim ve gelişim fırsatları sunarak, yapay zekâ ile uyumlu beceriler kazandırmalarının önemine vurgu yaptı.
Yumuşak geçiş stratejileri
İşsizlik endişelerini azaltmak ve iş gücünü yapay zekâ kullanımına hazırlamak için alınan önlemleri değerlendiren Yanıkoğlu, eğitim ve bilinçlendirme programlarının yanı sıra yapay zekâ konusunda daha yavaş ve kontrollü bir geçişin önemini vurguladı. Bu süreçte, endüstrinin liderleri, hükümetler ve eğitim kurumları arasında işbirliği, bu geçişin başarıyla yönetilmesinde kritik bir rol oynayabilir. Ayrıca, işgücünün çeşitli sektörlerdeki ihtiyaçlara göre adapte olmasını sağlamak adına sektör temsilcileri ile işbirliği yapılması gerektiğini belirtti.
Eğitimde yapay zekâ etkisi
Eğitimdeki değişikliklere odaklanan Yanıkoğlu, öğrenci makalelerinin yapay zekâ tarafından yazılması ve yapay zekâ ile üretilmiş içeriklerin geleneksel eğitim metotlarını nasıl dönüştürebileceği konusundaki düşüncelerini paylaştı. Bu bağlamda, eğitimcilerin ve öğrencilerin adaptasyon sürecine odaklanması gerektiğini ifade etti. Yanıkoğlu’na göre yeni nesil eğitim materyalleri ve interaktif öğrenme araçları, öğrencilerin yapay zekâ çağında etkili bir şekilde yetişmelerini sağlayabilir. Ayrıca, öğrencilere sadece bilgi tüketiminden ziyade, eleştirel düşünme, problem çözme ve iletişim becerilerini geliştirmeleri için fırsatlar sunulması gerektiğinin altını çizdi.
Etik ikilemler ve yapay zekâ
Etik konulara dikkat çeken Yanıkoğlu, “güvenilir yapay zekâ” kavramını gündeme getirdi ve sorumluluk, açıklanabilirlik ve düzenlemelerin bu alandaki önemini belirtti. Özellikle otonom araçların ve sağlık uygulamalarının sorumluluklarını düzenleyecek hükümet düzenlemelerine ihtiyaç olduğunu belirten Yanıkoğlu yapay zekânın kararlarına güvenilirliğin artırılması ve şeffaflığın sağlanması için standartlar oluşturulması gerektiğini de vurguladı.
