“Komedyenlerin politikacılardan daha anlamlı konuştuğu bir dünyada yaşıyoruz.”
“Bu adam pek çok şeyi herhangi bir televizyon programından, haberden veya politikacıdan daha iyi açıkladı.”
“Bir Kolombiyalı olarak şunu söylemeliyim ki Bay Youssef konuşmasıyla yüreğime dokundu. Onun bir komedyen olduğunu biliyorum ama yüzündeki ve sözlerindeki hayal kırıklığının düzeyini hissedebiliyordum. Özellikle ana akımın İsrail’i her zaman kurban olarak satmaya çalışması sinir bozucu.”
“Açıkçası, bir Alman olarak bu röportaj tüm kanaatlerimi değiştirdi. Gazze’de olup bitenler konusunda politikacılarımızın bizimle nasıl alay edip, bize nasıl yalan söyledikleri konusunda çok sinir bozucu bir his var içimde. Artık toplumumuzda yanlış bilginin ve ikiyüzlülüğün ne kadar çok var olduğunu anlıyorum.”
“Yalan yığını içinden gerçeği ortaya çıkarmak için insanın ıstırabıyla alay etmek zorunda kalması gerçekten acı verici”
Bunlar İngiliz gazeteci Piers Morgan’ın Gazze’de yaşananlar konusunda görüşlerine başvurmak üzere Mısırlı komedyen ve televizyon sunucusu Bassem Youssef’u (Bâsem Yusuf olarak okunuyor) konuk ettiği 18 Ekim tarihli YouTube yayınının altında yer alan 170 bine yakın yorumdan sadece birkaçı. “Piers Morgan Sansürsüz” adlı program bu yazıyı kaleme aldığım sırada (27 Ekim) 19 milyondan fazla kişi tarafından izlenmişti*.
Bâsem Yusuf bir hiciv ustası. En ciddi konuları kara-mizahla anlattığı televizyon programlarıyla Arap dünyasının en sevilen şöhretlerinden biri. Ancak 2013 yılındaki bir yayınında dönemin devlet başkanı, Müslüman Kardeşler destekli Muhammed Mursi’ye hakaret ettiği iddiasıyla hakkında tutuklama kararı çıkınca ülkesini terk etmek zorunda kaldı ve 2015’ten bu yana ABD’de yaşıyor. Piers Morgan ise İngiliz bulvar gazetelerinde pişmiş, 2009’dan itibaren ise İngiliz ITV ile Amerikan CNN kanallarında magazin ağırlıklı şovlarıyla isim yapmış deneyimli bir gazeteci. Morgan Yusuf ile yaptığı bu yayının, ilk 24 saatte 15 milyon izleyici ile, bugüne dek en çok izlenen programı olduğunu duyurdu. Peki bu yayın neden bu kadar çok izlendi? Yayının açılışındaki diyaloğu paylaşırsam, belki de anlatmama bile gerek kalmayacak:
Piers Morgan: Yusuf, her şeyden önce 7 Ekim’de olanlara tepkinle başlayalım.
Bâsem Yusuf: Oh, elbette çok kötü, çünkü biz de haberleri bir tür ikinci kaynaklardan öğrenebiliyoruz. Biliyorsun, benim eşimin ailesi Gazze’de yaşıyor. Kuzenleri, amcaları orada. Onların da evleri bombalandı. Son üç gündür onlarla iletişim kuramadık. Yani nasıl olduklarını bilemiyoruz ama, tahmin edersin, alışkınız bu duruma. Yani hep tekrarlanan bir durum, alıştık, sürekli bombalanıyorlar, sürekli yer değiştirmek zorunda kalıyorlar. Ama bilirsiniz işte Filistinliler hep abartırlar, İsrail bizi öldürüyor, falan derler. Ama hiç ölmüyorlar da. Sürekli ortaya çıkarlar. Filistinlileri öldürmek çok zordur, öldürmesi zor insanlar, biliyorum çünkü ben de onlardan biriyle evliyim. Ben de çok denedim ama ölmedi.
Piers Morgan: Burada kara-mizah var, neden buna başvurduğunu anlayabiliyorum.
Bâsem Yusuf: Yoo, hayır kara-mizah yapmıyorum. Ne zaman onu hedef alsam çocuklarımızı canlı kalkan olarak kullanıyor, onu bir türlü vuramıyorum.
Okuduğunuz üzere toplam 33 dakikalık programın daha ilk bir buçuk dakikasında Yusuf, ABD başta Batılı ana akım medya kuruluşlarındaki yayınlarda sorgulanmadan yer bulan İsrail devletinin hakim söylemini, yani bütün Filistinlileri ayrım gözetmeksizin Hamas’ın şiddet eylemlerinden sorumlu tutan ve sivilleri de terörist ilan ederek öldürülmelerini meşrulaştıran yaklaşımı hicivle ustaca yerle bir ediyor. Takip eden 1 dakikalık diyaloğa da kulak verelim:
Piers Morgan: Tekrar edeyim, kara-mizah var, yapıyorsun yine. Ama bu konuda ciddi olmak gerekiyor.
Bâsem Yusuf: Tamam peki, ciddi olacağım, ciddi konuşacağım. Senin Ben Shapiro ile mülakatını izliyordum. Şunu söylemeliyim. Bence Ben Shapiro şu an yeryüzündeki en zeki insan. Onu takip ediyorum ve söylediği her şeye inanıyorum. Senin şovuna katıldığında önerdiği çözüm şuydu. Aynen alıntı yapıyorum: “Bu işin çözümü İsrail’in Gazze’yi ilhak etmesi ve böyle bir şeyin bir daha yaşanmaması için mümkün olduğu kadar fazla ‘o. çocuğunu’ öldürmesidir. Ve her kim ki ateşkes çağrısı yapar, o kişi, kim olursa olsun, terör sempatizanıdır.” Allah korusun, ben terör sempatizanı falan olmak istemem. O yüzden Ben Shapiro’ya katılıyorum. Kesinlikle mümkün olduğu kadar çok ‘o. çocuğunu’ öldürmemiz lazım.
Piers Morgan: Dur bir dakika Bassam.
Bâsem Yusuf: Şu ana kadar Baptist hastanesindeki 500 kişi dahil 3500 “o. çocuğu” öldü. Ölenlerin üçte biri çocuk. Dolayısıyla Ben Shapiro’ya sorum şu: Ben Shapiro mutlu olana dek daha kaç “o. çocuğu” öldürmemiz gerekiyor? Çünkü yıldan yıla da değişiyor.
Piers Morgan: Burada seni durdurmam lazım artık…
Ben Shapiro günlük podcast yayınları yapan Amerikalı aşırı-sağcı bir siyaset yorumcusu. Yusuf, 7 Ekim’den bu yana sadece Piers Morgan’ınki değil, başta Fox TV Amerikan ana akım medya kuruluşlarının çoğunda boy gösteren Shapiro’nun nefret söylemini de yine kara-mizahla afişe ediyor. Yusuf’un yayındaki amacı elbette izleyiciyi güldürmek değil. Aksine dinledikçe insanın kanı donuyor hatta ıstırap çekiyor ve Yusuf da bu yolla Batılı yorumcuların, siyasetçilerin ve habercilerin Filistinlileri insanlık-dışılaştırarak, şeytanlaştırarak maruz kaldıkları şiddeti meşrulaştıran yaklaşımlarını sorgulamalaları için izleyiciyi adeta kışkırtıyor. Bir kısa bölüm daha aktaralım:
Bâsem Yusuf: Kendisine zulüm edenleri kuşatma altına alan ve 7/24 bombalayan bir kurban hiç görmedim. İsrail, kurbanın kendisi olduğuna inanmanızı istiyor. İsrail’le uğraşmak çok zor. Narsist bir psikopatla ilişki içinde olmak gibi. Seni mahveder ve sonra bunun senin hatan olduğunu düşünmeni sağlar!
Pierce Morgan: İsrail’in Hamas’ı sivillere zarar vermeden yenmesi çok zor.
Bâsem Yusuf: Yani meseleyi doğru anlayabiliyorsam, aslında İsrail bunu Gazze’deki Filistin halkını Hamas aleyhine dönmeye zorlamak için yapıyor, değil mi?
Pierce Morgan: Bunun da işin bir parçası olduğuna eminim, evet.
Bâsem Yusuf: Bu da işin bir parçası. Yani terör örgütlerinin yaptığı da tam olarak budur, çünkü terör örgütlerinin savaşta bütün bir ulusu yenme şansı olamaz, bu yüzden terör estirirler ve korku yaymak, terörize etmek için sivilleri öldürürler. Böylece o ulus da ya politikalarını değiştirmesi ya da istifa etmesi için hükümeti aleyhine döner. Az önce İsrail’i IŞİD’le karşılaştırdınız!
Pierce Morgan (gerilmiş ve telaşlı bir halde): Hayır, karşılaştırmadım. İsrail ile IŞİD arasında karşılaştırmaya uygun herhangi bir şey görmüyorum.
Bâsem Yusuf (gülerek ve esprili bir şekilde): Yarın manşetler şöyle çıkacak: “Piers Morgan: İsrail IŞİD’dir.”
Yayının tamamını izlerseniz, Yusuf’un kara-mizah ve hicivle benim BBC örneğinden yola çıkarak Batılı medyanın İsrail yanlısı tutumuna örnek verdiğim yazımdaki her bir maddeyi, çok daha kısa ve çok daha etkileyici bir üslupla gündeme getirdiğini göreceksiniz. Nitekim mizah sansürle mücadele etmenin en etkili yollarından biri olduğu gibi, tarih boyunca ezilenlerin ezenlere karşı direnirken seslerini duyurmalarında da faydalı bir araç olagelmiştir. (Otoriter liderlerin de mizahtan, karikatürlerden bile korkmasının sebebi budur).
Bâsem Yusuf, yukarıdaki yorumlarda da örneği olduğu üzere, sadece izleyicileri etkileyip, maruz kaldıkları propaganda nedeniyle çoğu zaman sorgulamadan kabul ettikleri kimi basmakalıp kanaatleri değiştirmekle kalmamış görünüyor; Piers Morgan’ın bu mülakattan sonraki performansına bakınca, Yusuf’un meslektaşına da gazetecilik bağlamında bir katkısı olduğu düşünülebilir. Zira Morgan, Yusuf’tan bir hafta sonra eski İsrail Başbakanı Ehud Barak’ı yayına konuk aldı ve önceki yayınlarında görmediğimiz bir performansla İsrail’in resmi söylemini sorgulamaktan imtina etmedi. Örneğin Ehud Barak Gazze halkının İsrail’in bombalayacağını duyurduğu bölgeleri neden terk etmediği* sorusuna Morgan, “Belki de burası onların evi olduğu içindir” yanıtını verdi; “Bunlar onların evleri, tüm eşyaları burada” dedi. Filistinliler için küçük Piers Morgan için büyük bir adım…
*Uluslararası hukuk, tahliye emri verilse dahi, bölgeyi terk edemeyen ya da etmeyi tercih etmeyen sivillerin bombalanmasını “meşru” kabul etmez.
**Bu programın rekor izlenmeye ulaşmasından sonra Piers Morgan ve Bâsem Yusuf iki saatlik bir mülakat daha gerçekleştirdi.
