Kültür ve sanat eserleri, uzun bir düşünme ve hayal kurma neticesinde ortaya çıkan ürünler. Hatta sadece bununla kalsa iyi, bir de üstüne eserin üretilmesi için gerekli olan finansman arayışı, hitap edilen kitlenin değişen talepleri de cabası. Bunun ağır ve sindirerek gerçekleşen bir akış olduğu bir gerçek. Bununla birlikte tam tersi bir yönde zamanla yarışan dünya var ki en önemli ayağı: Kısaca “SEO” olarak bilinen Search Engine Optimization (Arama Motoru Optimizasyonu)”.
Başta politika olmak üzere birçok türdeki haberde SEO kullanıldığı biliniyor. Peki, ulusal medyadaki kültür ve sanat haberciliğinde durum nasıl? SEO kullanıyorlar mı? Nerelerde kullanıyorlar? Hangi anahtar sözcükleri kullanmışlar?
SEOquake uzantısı kullanarak Hürriyet Kitap Sanat, Milliyet Sanat, Sabah, Cumhuriyet ve Sözcü gazetelerinin kültür ve sanat haberlerindeki SEO kullanımlarının karnesini aşağıdaki noktalara bakarak cevaplayarak incelemeye çalışacağım:
- URL uzunlukları
- Kanonik
- Başlık
- Meta açıklaması
- Metin/HTML oranı
- Çerçeveler
- Açık grafik
- Schema.org
- Twitter kartı
SEOquake nedir?
Öncelikle karnemizi vermemizde çok önemli katkısı olan SEOquake’den bahsetmekte yarar var. En basit tanımıyla bir web tarayıcı eklentisi. Kullanıcılara arama motoru optimizasyonu (SEO) için faydalı bilgiler sağlıyor. Google Chrome, Mozilla Firefox, Opera, Safari ve diğer bazı tarayıcılarda kullanılabiliyor.
Anahtar kelime yoğunluğu, Google sayfa sıralaması, Alexa sıralaması, toplam sayfa indeksi, alan yaşı, geri bağlantı sayısı ve daha birçok farklı SEO metriği sağlıyor. Bu verileri kullanarak, web sayfalarının SEO performansını analiz edebiliyor ve geliştirebiliyorsunuz. Ama benim için önemli diyebileceğim özelliği web sayfalarının anahtar kelime yoğunluğunu hızlı bir şekilde analiz edebilmesi. Anahtar kelime yoğunluğu, bir web sayfasındaki anahtar kelime sayısının toplam kelime sayısına oranı.
SEOquake’ı, ücretsiz olarak şuradan indirilebilir ve kullanabilirsiniz. Ancak, bazı özelliklerin kullanımı için kayıt olmanız gerekiyor.
Terimler
Bir websitesi için “başlık ve anahtar kelimelerin” önemini herkes biliyordur ancak sayfaların analizlerini gerçekleştirirken kullanacağımız daha çok başlık bulunuyor. Birazdan yapacağım analiz için bunlardan az bilinenleri şöyle açıklayabilirim:
Kanonik: Bir web sayfasının orijinal kaynağı olduğu ve diğer sayfaların aynı içeriği kopyalamış olabileceği durumlarda kullanılan bir HTML etiketi. Kanonik etiketi, arama motorlarına belirli bir sayfanın diğer sayfalarla aynı içeriği paylaşabileceğini ve asıl sayfanın arama sonuçlarında öncelikli olarak görünmesi gerektiğini belirtir.
Meta açıklaması: Bir web sayfasının içeriğinin özetini veren ve arama motorlarında sayfa başlığı ile görüntülenen kısa bir metin. Meta açıklaması, websitesi sahipleri tarafından web sayfalarının HTML kodunda belirtilir ve arama motorları tarafından okunarak kullanıcılara gösterilir.
Anahtar kelimeler: Bir web sayfasının içeriğinin ne hakkında olduğunu açıklamak için kullanılan belirli kelime veya kelime öbekleri. Websitesi sahipleri tarafından web sayfalarının HTML kodunda belirtilir ve arama motorları tarafından okunarak sayfa içeriği hakkında bilgi sağlar.
Metin/HTML oranı: Bir web sayfasındaki metin içeriğinin; HTML etiketleri, yorumlar ve diğer kodlarla oranıdır. Bu oran, bir web sayfasının içeriğinin arama motorları tarafından nasıl algılandığını belirleyebilir.
Çerçeveler: Web sayfalarının içeriğini birden fazla ayrı bölüme ayırmak için kullanılan bir HTML özelliği. Her bir çerçeve, farklı bir web sayfasını veya içeriği gösterir ve kullanıcılar, birden fazla sayfayı tek bir pencerede görüntüleyebilir.
Schema.org: Websitelerinde kullanılan mikro veri işaretlemelerinin standartlaştırılması amacıyla oluşturulmuş bir kolaylaştırıcı. Bu, web sayfalarındaki verileri daha yapılandırılmış bir şekilde sunmaya ve bu verilerin arama motorları tarafından daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur.
Açık grafik: Websitelerindeki içeriği Facebook gibi sosyal medya platformlarında daha iyi görüntülemek için kullanılan bir protokol. Buna göre, web sayfasının HTML koduna eklenen meta etiketlerini kullanır.
Twitter kartı: Twitter üzerinde paylaşılan linklerin daha zengin ve etkileyici bir şekilde görüntülenmesini sağlayan bir özellik.
Hürriyet Kitap Sanat, Milliyet Sanat, Sabah, Cumhuriyet ve Sözcü
Ulusal medya denilince akla ilk olarak Hürriyet, Milliyet, Sabah, Sözcü ve Cumhuriyet gazeteleri gelir. Milliyet sanat sitesi haricinde Hürriyet’in de Kitap Sanat isimli sitesi bulunuyor. Sabah, Sözcü ve Cumhuriyet gazetelerinin kendi sitelerinde kültür sanat haberciliği yapılıyor. Hepsini SEOquake yardımıyla tek tabloda yorumlayalım:
Önce olumlular
SEOquake ile yaptığımız analizde beş gazetenin de çerçeve ve haber başlıkları SEO uyumlu ve kelime sayısının yeterli olduğu görülüyor. En etkili sayfa başlıkları, boşluklar dahil yaklaşık 10-70 karakter uzunluğunda olması gerekirken aynı zamanda da doğru anahtar kelimeleri yazmak üst sıralara çıkmaya sebebiyet veriyor. Bu yönüyle beş gazetenin çizdiği tablo olumlu. Bu durum çerçeveler için de geçerli.
URL uzunlukları beş gazete için de yeterli düzeyde. Ayrıca, sayfaların içeriğini açıklayan URL’ler kullandığınızda (örneğin: http://www.company.com/companyinformation), arama motorları ve ziyaretçiler websitenizle daha etkili etkileşim kurabilir.
Kanonik
Sabah ve Hürriyet Kitap Sanat’ta standart bir etiket ayarlanmış ve bağlantılar düzgün bir şekilde çalışıyor. Ancak, Milliyet Sanat, Cumhuriyet ve Sözcü gazetelerinde herhangi bir etiket gözlemlenmiyor.
Meta açıklaması
Hürriyet Kitap Sanat’ta sadece “Kitap, Sanat” olarak belirtilmiş.
Milliyet Sanat: “En son kültür sanat haberleri, Sinema, Film, Foto, Müzik, Grup, Albüm, Şarkı, Oyuncu, Tiyatro, Konser, Etkinlik, Kitap, DVD ve Haber için Milliyet Sanat” açıklamalarını eklemiş.
Sözcü: “Türkiye’de ve dünyada yer alan kültür sanat haberleri, son dakika özel kültür sanat haber ve gelişmeler Sözcü haber sitesinde!” açıklamalarını eklemiş.
Ancak, Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinde herhangi bir meta açıklamasına rastlamıyoruz.
Anahtar kelimeler
Milliyet Sanat’ın kullandığı anahtar kelimeler şunlar: “Milliyet Sanat, en son kültür haberleri, Sinema, Film, Foto, Müzik, Grup, Albüm, Şarkı, Oyuncu, Tiyatro, Konser, Etkinlik, Kitap, DVD, Haber, Yönetmen, Yazar”.
Sözcü, “Kültür ve Sanat Haberleri, Kültür haberleri, sanat haberleri, KULTUR VE SANAT HABERLERI, haber, haberler, haberleri, HABER, HABERİ, HABERLERİ” anahtar kelimelerini kullanmış.
Sabah, Hürriyet Kitap Sanat ve Cumhuriyet gazeteleri ise hiç anahtar kelime kullanmamış.
Metin/ HTML oran
Hürriyet Kitap Sanat, Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinin metin ile HTML oranları yeterli düzeyde olmakla birlikte Milliyet Sanat ve Sözcü’de %15’in altında kalmış. Daha çok içerik girilmesini tavsiye edebilirim.
SCHEMA.ORG
Web sayfalarınızda işaretleme verilerini kullanmak, arama motorlarındaki görünürlüğünüzü artırmanın ve daha yüksek tıklama oranları elde etmenin güçlü bir yolu.
Hürriyet Kitap Sanat, Cumhuriyet ve Sözcü gazetelerinde Schema.org kullanılmış. Ancak, Milliyet Sanat ve Sabah için bu durum söz konusu olmamış.
Açık grafik ve Twitter kartı
Hürriyet Kitap Sanat, Milliyet Sanat ve Sözcü gazeteleri açık grafik ve Twitter kartını başarılı bir şekilde kullanmış ancak Sabah ve Cumhuriyet gazeteleri için bu durum geçerli değil.
Karne ve gerekli son bilgi
Yazının başından bu yana toplamda on farklı alanda değerlendirme yaparak Hürriyet Kitap Sanat ve Sözcü gazetesinin toplam sekiz artısı varken iki eksisi olduğunu gördük. Milliyet Sanat’ınsa eksi sayısı üç, artı sayısı yedi. Sabah ve Cumhuriyet’in beşer artısı ve beşer eksisi bulunuyor. Dolayısıyla, kültür sanat haberciliğinde beş ulusal gazeteden yalnızca ikisinin; Sözcü ve Hürriyet Kitap Sanat’ın, SEO uyumuna ağırlıklı olarak uyduğunu anlıyoruz.
Yazının başında politika olmak üzere birçok türdeki haberde SEO kullanıldığının bilindiğinden bahsetmiştim. O hâlde son olarak kültür-sanat haberciliği ile politika haberlerini SEO açısından karşılaştırmak maksatlı “Hürriyet ve Sözcü gazetelerinin politika haberlerinde SEO karnesi nasıl?” sorusu gelebilir.
SEOquake uzantısını kullanarak politika haberlerini incelediğimizde Sözcü gazetesinin on, Hürriyet’inse sekiz artısı olduğunu, bu sebeple de Sözcü’nün her ne kadar kültür-sanat haberciliğinde SEO karnesi iyi olsa da politika haberciliği kadar iyi yapmadığını ama buna rağmen diğer dört gazeteden karnesinin iyi olduğunu belirtebiliriz.