Podcast dinleyicisi hakkında neler biliyoruz, podcast dinleyicileri ne yer, ne içer, ne düşünür? Farklı kıtalardaki podcast dinleyici etkileşimi yüksek olan ülkelerdeki podcast profillerinden ne öğrenebiliriz? Bu yazıda sırasıyla ABD, Brezilya, Almanya, Çin, Suudi Arabistan ve son olarak Türkiye’deki podcast dinleyici profillerini ele alarak çıkarabileceğimiz dersleri anlatmaya çalışacağım.
ABD’de podcast dinleyicisi
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) dünyada en fazla podcast bilinirliğine, en fazla podcast dinleyicisine ve podcast üretimine sahip ülke. Deyim yerindeyse podcastin anayurdu ABD.
Ortalama yaşı 34 olan ABD’deki podcast dinleyici kitlesi, FM radyo dinleyicilerinden 14 yaş; televizyon izleyicilerinden ise 20 yaş daha genç.
Ayrıca, podcast dinleyici kitlesi diğer medyaları takip eden kitlelerden de önemli ölçüde daha genç:
- Podcast dinleyici kitlesinin ortalama yaşı: 34
- FM Radyo dinleyicilerinin ortalama yaşı: 48
- ABC/NBC/CBS gibi konvansiyonel televizyon kanallarını izleyenlerin ortalama yaşı: 54
Podcast dinleyen 18 yaş üzeri kişilerin yüzde 53’ü beyaz yakalı bir işte çalışıyor. Podcast dinleyici kitlesinin yüzde 39’unun yöneticilik pozisyonunda ve yüzde 55’inin 75.000 dolardan fazla hane gelirinin olması, bu grubu reklamcıların ulaşmak istediği hedef kitle hâline getiriyor.
ABD’de podcast dinleyicilerinin yüzde 61’i en az 4 yıllık okul mezunu iken; politik olarak yüzde 25’i sol, yüzde 35’i sağ, yüzde 30’u da kendisini merkez görüşte tanımlıyor.
Brezilya’da podcast dinleyicisi
İngilizceden sonra en fazla podcast İspanyolca dilinde üretilmekteyken, Brezilya’nın resmi dili olan Portekizce ise 3. sırada yer alıyor. Bölgesel olarak ABD dışında en fazla podcast üretilen ülke de Brezilya.
Statista verilerine göre Brezilya’da podcast dinleyenlerin yüzde 88’i 18-49 yaş aralığında yer alıyor. Brezilya’da en fazla podcast dinleyen kitle ise yüzde 35 ile 18-29 yaş aralığından oluşuyor. Dinleyicilerin yüzde 56’sı ise ya lisans ya da yüksek lisans ve doktora mezunu.
Brezilyalı dinleyicilerin yüzde 43’ü yüksek, yüzde 35’i orta sosyo-ekonomik seviyede yer alırken, yüzde 35’i de büyük şehirlerde yaşıyor. Teknoloji, video oyunları, seyahat ve kitap okuma en fazla öne çıkan hobileri. Dinleyicilerin yüzde 25’i kendisini solda, yüzde 26’sı merkezde, yüzde 32’si ise sağda tanımlıyor.
Almanya’da podcast dinleyicisi
77.714 podcastle Avrupa’da en fazla podcast üretimi Almanya’ya ait. Alman podcast dinleyici sayısı 18.9 milyon iken Avrupa’nın tamamında toplam podcast dinleyici sayısı 83.8 milyon.
Statista verilerine göre podcast dinleyicilerinin yüzde 76’sı Almanya’da 18-49 yaş aralığında yer almakta ve en fazla dinleyici kitlesi yüzde 29 ile 30-39 yaş aralığından oluşuyor.
Dinleyicilerin yüzde 56’sı en az 4 yıllık yükseköğrenim kurumlarından, yüzde 24’ü de teknik okul mezunlarından oluşurken; yüzde 43’ü yüksek, yüzde 34’ü de orta sosyo-ekonomik gruplardan oluşuyor.
Alman podcast dinleyicilerin hobileri sırasıyla dış mekân etkinlikleri, sosyalleşme ve okuma iken yüzde 28’i politik olarak kendisini solda, yüzde 46’sı merkezde yüzde 13’ü ise sağda tanımlıyor.
Çin’de podcast dinleyicisi
Dünyada en fazla podcast üretilen 7. dil Çince. Bölgesel olarak da en fazla podcast üretilen 12. ülke Çin. Podcast dinleyici sayısı 102 milyon. 2024’ün sonunda Çin’deki podcast dinleyicisinin 143 milyonu aşarak aynı yıl 138 milyon olması beklenen ABD’deki podcast dinleyicisini geçmesi bekleniyor.
Statista’ya göre Çin’deki podcast dinleyicilerinin yüzde 85’i 18-49 yaş aralığından oluşurken en fazla podcast dinleyicisi yüzde 43 ile 30-39 yaş grubundan oluşuyor.
Dinleyicilerin yüzde 61’i üniversite mezunu iken yüzde 18’i ise yüksek lisans ve doktora mezunlarından oluşuyor. Podcast dinleyicilerinin yüzde 44’ü yüksek, yüzde 33’ü orta sosyo-ekonomik gruplara mensup. Çinli dinleyicilerin hobilerinde ise ön plana çıkanlar dış mekân etkinlikleri, spor ve fitness yapmak, video oyunları ve okuma.
Suudi Arabistan’da podcast dinleyicisi
Arapça en fazla podcast üretilen 14. dil. Arabistan’da podcast dinleyicilerinin yüzde 80’i 18-49 yaş aralığında ve en fazla podcast tüketen yaş aralığı ise yüzde 40 ile 30-39 yaş kesimi. Arabistan’da yaşayan podcast dinleyicilerinin yüzde 69’u lisans mezunu iken yüzde 12’si yüksek lisans veya doktora mezunlarından oluşuyor. Dinleyicilerin yüzde 42’si üst, yüzde 32’si orta gelir grubundan oluşuyor. Dinleyicilerin hobileri arasında sosyalleşme, teknoloji, seyahat ve okuma yer alıyor.
Türkiye’de podcast dinleyicisi
İpsos’un “Türkiye Anlama Kılavuzu” araştırmasındaki son podcast verilerine göre Türkiye’de en az bir kere podcast dinleyen kişi sayısı 7.6 Milyon. 2021 Nisan ayında İpsos ve Podbee işbirliğinde yayınlanan ilk araştırmaya göre; “Podcasti biliyorum ama dinlemiyorum” diyenlerin sayısı 4.5 milyon, ara sıra podcast dinleyenlerin sayısı 1.95 milyon iken; sürekli podcast dinleyicisi 650 bindi. Yine her iki araştırmada da dinleyicilerin yüzde 50 civarında 25 yaş altı olması da oldukça değerli bir veri. İki araştırma ışığında Türkiye’de podcast dinleyicisi sayısında anlamlı bir artış olduğunu görüyoruz.
Son verilere bakıldığında İpsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik; ilk araştırmada podcasti duyan ama dinlemeyen kitlenin son araştırmada daha çok dinleme yöneliminde olduğunu ama duymayan oranında bir değişiklik olmadığını kaydederken, Podbee Kurucu Ortağı Candost Bayraktar ise dinleyici artışının beklentilerinin altında olduğunu söylüyor.
MMA Turkey’in Türkiye’deki podcast dinleyici alışkanlığı raporuna göre ise podcast dinleyicilerinin yaş skalasının yüzde 77 oranında 18-44 yaş aralığında olduğunu görüyoruz.
Yine aynı rapora göre yüzde 70 oranında podcast hafta içi tüketilirken, yüzde 30 oranında da hafta sonu tüketiliyor. Ayrıca en çok dinlenilen kategorilerin komedi, haber-politika, müzik ve spor olduğu kaydediliyor.
Statista’nın 2022 Aralık ayında Türkiye’deki podcast dinleyici profili raporunda ise daha detaylı istatistiklere ulaşabiliyoruz.
Podcast dinleyicisinin yüzde 45’i yüksek gelir grubundan oluşmaktayken, yüzde 27’si orta gelir grubundan geliyor. Eğitim durumlarına baktığımızda ise yüzde 53’ü lisans mezunu, yüzde 17’si de yüksek lisans ve doktora mezunlarından oluşuyor. Podcast dinleyicilerinin yüzde 47’si, 5 milyondan fazla nüfusu olan şehirlerde yaşıyor.
Podcast dinleyicilerinin ilk beş hobisi: okuma, sosyalleşme, teknoloji, gezi ve oyun olarak sıralanırken, yüzde 69’u dijital medyayı bir şeyler keşfetmek için olanak sağlayan ve heyecan verici bulan insanlardan oluşuyor. Politik görüşlerine baktığımızda ise yüzde 34’ü sol, yüzde 20’si sağ yüzde 28’i kendini daha merkezde görüyor.
Bu verilerle birlikte daha da artacak olan podcast dinleyici sayısının podcasti Türkiye’de önemli bir sektör hâline getireceği aşikâr. İnternet erişimin yüksek olduğu, mobil internetin de aynı şekilde tüketildiği ve sosyal medya kullanımının yüksek olduğu ülkemizde podcast kendi dinleyicisini bulacak ve artarak devam edecektir. Üniversite ve lise öğrencileri arasında yaygınlığının giderek artması doğal bir şekilde yıllar içinde diğer yaş grupları arasında etkisini gösterecektir.
Dinleyici profillerindeki benzerlikler
Sonuç olarak baktığımızda genç, eğitimli, şehirli, okumayı, eğlenmeyi seven, hobileri olan ve dijital dünyayla iç içe bir kitleden bahsediyoruz. Ayrıca sosyo-ekonomik olarak yüksek gelir seviyesinde bir kesim. Reklamverenler ve podcast mecrası için en önemli noktalar bunlar.
Ele aldığımız ülkelerde podcast dinleyici profillerinde ön plana çıkan ortaklıkları derlersek:
- Genç ve orta yaşlı
- Teknolojik dünya ile yoğun ilişki kuran
- Yüksek eğitimli
- Yüksek veya orta gelir grubundan
- Kentli
- Benzeşen hobileri olan
Hareket hâlindeki podcast dinleyicisini tanımak
Podcast dinleyen kitleyi tanımak podcast üreticileri için iyi bir başlangıç noktası. Geniş podcast dinleyici kümesi içinde kendi niş kitlenizi belirleyip yola çıkmak hem tüketici hem de üretici için yararlı.
Seyahat eden, dış mekânlarda vakit geçiren ve sosyalleşmeyi seven podcast dinleyicisi mobil olarak hareket ediyor. Mobil hâldeyken insanlara ulaşabilmek podcastin sihiri belki de. Ekran rekabetinin dışında olan podcastin hareketlilik yönünün podcast üreticileri tarafından da önemsenmesi gerektiğini düşünüyorum.
Podcast dinlemek hem eğlenmek hem de bilgilenmek isteyen insanlar için benzersiz bir deneyim. Yükselen trend olan bilgi ve eğlencenin bir arada olduğu içerik türü “infotainment” için de fazlasıyla uygun bir mecra.
En son hangi kitabı okudunuz, hangi filmi önerirsiniz sorularının yanına artık günlük hayata eklenen çok güzel birkaç sorumuz daha var: “Hangi podcastleri dinliyorsunuz?”, “En çok hangi podcasti beğeniyorsunuz?”, “Bize önereceğin bir podcast var mı?”
