Bir önceki yazımda serbest çalışan gazetecilerin nasıl vergi mükellefi olabileceği konusunu incelemiştim. Serbest çalışanlar için en yaygın fatura kesme ve vergi mükellefi olma yolu şahıs şirketi üzerinden fatura kesmek gibi görünüyor. Bir serbest gazeteci şahıs şirketi üzerinden fatura kesebilir ve vergilerini beyan edebilir. Bu yazıda serbest çalışan gazeteciler için şahıs şirketi kurma yollarını derlemeye çalıştım.
Şahıs şirketi nedir?
Şahıs şirketi, tüzel kişilikte kurulan şirketlerdir. Şahıs şirketlerini tek kişi kurabileceği gibi birkaç kişi daha şahıs şirketine ortak olabilir. Tüm sorumluluklar şahsi olarak şirketi kuran kişilere aittir ve ortaklıkların devri nispeten zordur. Şahıs şirketlerinde ortaklıkların devredilmesi ancak diğer tüm ortakların onayıyla gerçekleşebilir. Diğer şirket türleri olan limited ve anonim şirketlere oranla daha küçük ölçekli olan şahıs şirketlerinin, kurulma aşaması da daha basit ve hızlı ilerler. Şahıs şirketlerini kurmak için herhangi bir yerden izin almaya gerek yoktur, kuruluşu diğer şirketlere göre daha az masraflı ve kolaydır. Şahıs şirketlerinde kararlar oy birliğiyle alınır ve her ortak eşit oy hakkına sahiptir. Bu şirketlerde en az sermaye sınırı yoktur.
Şahıs şirketi nasıl kurulur?
Şahıs şirketi kurmak için öncelikle
- imza sirküleri,
- imza tescil beyannamesi,
- başvuru formu,
- nüfus cüzdanı fotokopisi,
- fotoğraf,
- ikametgâh bilgileri,
- kira sözleşmesi veya tapu bilgileri
gibi gerekli belgeleri hazırlamak gerekiyor. Belgeler hazırlandıktan sonra bağlı olduğunuz ilçedeki vergi dairesine giderek şirket sicili yaptırmak ve vergi hesap numarası almak gerekiyor. Hesap numarası alındıktan sonra varsa ilgili esnaf odasına giderek kayıt yaptırmak, ticaret sicil gazetesine ilan vermek ve SGK ve BAĞ-KUR işlemlerini başlatmak gerekiyor. Her ne kadar vergi dairesine gitmek gerekli görülse de artık e-devlet üzerinden de şirket kurmak mümkün.
İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden şirket kurmak için e-devlet şifrenizle sistem üzerinden giriş yaptıktan sonra işlemler -> sicil bildirimleri -> işe başlama bildirimine tıklayarak faaliyet adresinizi, kayıtlı olacağınız vergi dairesini ve faaliyet kodunuzu girip, ödeyeceğiniz vergi türünü seçerek (basit usul, gerçek usul) işe başlama tarihini girmeniz gerekiyor. İşe başlama bildiriminin başlama tarihinden itibaren 10 gün içerisinde yapılması gerekiyor.
E-devlet şifrenizle sisteme giriş yapıp faaliyet bilgilerinizi doldurduktan sonra ikinci adımda iş yeri bilgilerinizi ve işçi çalıştırma durumunuzu giriyorsunuz.
Üçüncü adımda mükellefi olduğunuz vergi türünü seçiyorsunuz. Bu adımları tamamladıktan sonra şirketiniz faaliyete hazır hâle geliyor.
On gün içerisinde yapılmayan bildirimler hakkında Vergi Usul Kanunu’nun 352. maddesi gereğince 1. derece usulsüzlük cezası uygulanıyor. Şahıs şirketleri mali müşavir veya muhasebeciler aracılığıyla da kurulabiliyor.
Şahıs şirketi kurmanın maliyeti
Şahıs şirketi kurmak için fazla bir maliyet gerekmiyor. Şirket kurmanın maliyeti yıllara göre değişebiliyor. Bu yazının hazırlandığı tarihte şirketin kuruluş aşamasında:
- Şirket kuruluş servis bedeli: 250 TL
- Vergi dairesi ile yapılan sözleşmenin damga vergileri: 52 TL
- Muhasebeci vekâlet bedeli: 148 TL olmak üzere toplam 450 TL ödemeniz gerekiyor.
Şirket kurulduktan sonra ise tek seferlik fatura, irsaliye, makbuz basımı; kaşe; kira sözleşmesine ait damga vergisi; meslek odasına kayıt masrafları ile yaklaşık 600 TL gibi bir maliyet ile karşılaşıyorsunuz.
Şahıs şirketlerinin mükellefi olduğu vergiler
Şahıs şirketleri tüzel kişilik sınıfına girdikleri için vergi mükellefi konumundadır. Şahıs şirketlerinin mükellefi olduğu vergiler şunlardır:
Damga Vergisi: Damga Vergisi Kanunu’na ekli 1 ve 2 sayılı listede bahsi geçen kâğıtlar üzerinden elde edilen vergiye verilen isimdir. Her beyanname ile karşınıza çıkar, ancak vergi çıkmasa dahi damga vergisi ödenmesi zorunludur.
Stopaj Vergisi: Şahıs işletmeleri vergi kesintisi yapmak zorunda oldukları işlemler için beyanname verir. İşverenlerin farklı konular üzerinden farklı oranlarda kesintileri aylık ya da üç aylık dönemler ile beyan edip ödemeleri gerekmektedir. Bu kesintiler:
- İşverenlerin çalışanlara ödedikleri ücretler üzerinden en az %15 oranında olacak şekilde kestikleri gelir vergisi,
- Kira ödemelerinden yapacakları %20 oranında gelir vergisi kesintisi,
- Avukatlık, muhasebe gibi serbest meslek hizmeti verenler için ödedikleri ücretler üzerinden %20 oranında yapılan kesintilerdir.
Katma Değer Vergisi: Şahıs şirketleri aylık periyotlar üzerinden Katma Değer Vergisi Beyannamesi vermekle yükümlüdür. KDV dolaylı bir vergi türü olduğundan dönem içinde yapılan faaliyetler üzerinden gerekli hesaplar yapılarak faturada belirtilir. KDV, mal veya hizmetin türüne göre oransal farklılıklar gösterebilir. Kanun, KDV oranlarını üç çeşit olarak belirlemiştir. Bunlar, %1, %8 ve %18’dir. Bu oranlar mal ya da hizmetin alış ve satışları üzerinden kesilerek belirlenir.
Gelir Vergisi: Şahıs şirketleri gelir vergisi mükellefidir. Her yıl mart ayına kadar önceki seneye ait mali kâr–zararını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile öder. Bir şahıs şirketiniz varsa elde ettiğiniz gelirler, şahıs şirketine uygulanan gelir vergisi oranında vergilendiriliyor. Bu oran 2021 yılı itibariyle 24.000 TL ve altı için %15; 24.000 TL’den 53.000 TL’ye kadar yüzde 20 ve 53.000 TL’den 130.000 TL’ye kadar yüzde 27 olarak uygulanıyor.
📖 İlginizi çekebilir: Serbest çalışanlar için vergilendirme rehberi
Elbette bu rehber gelişime muhtaç. Sizin finans konularında tecrübeleriniz ne yönde oldu? Bu konuda katkılarınızı yorumlara bekliyoruz.
