NewsLabTurkey Ne Okuyor’dan Herkese Merhaba!
Bu haftanın odağında BuzzFeed’in halka arz sürecinde kendisine ve dijital medyanın geleceğine dair öngörülerini anlattığı sunumunu ve buradan alınabilecek mesajları yazdım.
“Ne Okuyoruz” bölümünde ise Apple Daily’nin kapanması, yaratıcı ödeme duvarı teknolojileri, Digital News Report 2021 ve Tucker Carlson gündem başlıkları arasında.
Görüş, yorum ve önerilerinizi her zaman bekliyorum.
Haftaya görüşmek üzere!
—Ahmet A. Sabancı
Bu hafta ne okuduk?
APPLE DAILY KAPANDI
Çin’in 2020 içerisinde çıkardığı yeni güvenlik yasasının kısmen bağımsız olan Hong Kong için büyük bir dönüm noktası olacağını herkes tahmin ediyordu. En başından bu yana da bu yasanın en büyük etkisi basın özgürlüğü üzerinde olmuştu.
Geçtiğimiz hafta ise yasanın verdiği güç ile Çin, Hong Kong’un en büyük gazetelerinden birisi olan Apple Daily’nin kapanmasını sağladı. Bir önceki hafta gazetenin yönetiminin tutuklanmasıyla başlayan süreç, gazetenin perşembe günü son sayısını yayınlayıp kapanması ile sonuçlandı. Kapanma ile birlikte gazetenin web sitesi ve sosyal medya hesapları da tamamen kapatıldı. Neyse ki Internet Archive sitenin tamamını yedeklemeyi başardı.
Apple Daily kimi zaman gazeteciliğin sınırlarını zorlayan bir tarza sahip olsa da basın özgürlüğü konusunda önemli bir semboldü. Bu da Çin yönetiminin ana hedeflerinden birisi hâline gelmesine neden oldu. Sahip olduğu özgürlükleri giderek yitiren Hong Kong basını ve halkı için bundan sonrası çok daha zorlu olacak.
Alakalı: Eğer Çin üzerine biraz daha okumak isterseniz bu hafta içerisinde NYT’daki Uygurlara dair propaganda videolarının incelemesini ve Rest of World’deki “Factory Tiktok” yazısını tavsiye ederim.
REUTERS DIGITAL NEWS REPORT YAYINLANDI
Gazetecilik ve medya sektörünün yıllık zorunlu okumalarından birisi olan Reuters Digital News Report, 2021 versiyonu ile karşımızda. Her yıl olduğu gibi bu sene de çok önemli veriler ve bilgiler içeriyor.
Raporla ilgili birçok inceleme ve özet şimdiden yazıldı. Sitemizde de Sarphan Uzunoğlu’nun kapsamlı bir yorumunu okumanız mümkün. Bu yüzden bültende raporu detaylı bir şekilde incelemek yerine özellikle dikkatimi çeken birkaç noktayı vurgulamak istiyorum.
Bunların başında genel olarak iyimser bir tablonun çizilmiş olması var. Her ne kadar geçtiğimiz yıllarda küresel olarak bolca sorun ve belirsizlik görsek de özellikle ekonomik anlamda yavaş ama sağlam bir olgunlaşma yoluna girmiş olabiliriz. Bu durum podcast gibi bazı genç alanların büyümesinde bir yavaşlama olarak kendisini gösteriyor.
Ayrıca sosyal medyanın ve habere dolaylı olarak erişimin hâlâ güçlü olması ve hatta gücünü artırması da önemli bir veri. Burada verileri ülke bazlı incelemenin ve internetin farklı noktalarında nasıl varolacağı konusunda kurumların buna göre strateji belirlemesi çok önemli. Bu verileri iyi bir şekilde kullanıp okuru kendi yayınınıza çekmeniz mümkün.
İYİ ÖDEME DUVARI TEKNOLOJİLERİNE İKİ ÖRNEK
Dijital yayınlar için ödeme duvarları genellikle çok bilindik formatlar üzerinden tasarlanır ve yenilikçi teknolojiler ve yaklaşımlar nadiren denenir; ama kimi zaman farklı yaklaşımların büyük bir avantaj sağlaması da mümkün.
Bu farklı yaklaşımlardan ilki ödeme duvarını siteyi ziyaret eden okura göre aktifleştiren bir sistem kullanmak. Kanadalı yayın The Globe and Mail ödeme duvarı teknolojilerinde böyle bir yol izliyor ve ödeme duvarı okura göre değişen bir sınır ile çalışıyor. Daha fazla reklam geliri getirebilecek ve abone olma ihtimali daha düşük görülen bir okurun ödeme duvarını hiç görmemesi bile mümkün.
İkinci teknoloji ise son olarak New York Times tarafından da kullanılmaya başlanan yazı hediye etme sistemi. Financial Times gibi yayınlarda da olan bu teknoloji ile aboneler her ay belirli sayıda makaleyi oluşturdukları özel link ise paylaştıkları kişilere hediye edebiliyor. Bu sayede hem aboneler önemli buldukları haberleri daha rahat bir şekilde paylaşabiliyor hem de abone olmayanlar ödeme duvarının arkasını görme şansına sahip oluyor. İşin teknik kısmına meraklı olanlar NYT ekibinin bu teknolojiyi nasıl geliştirdiklerini anlattığı yazılarını okuyabilir.
KAMERA ARKASINDAKİ TUCKER CARLSON
Geçtiğimiz yıllarda ismini en sık duyduğumuz ABD’li televizyon gazetecilerinden birisi Tucker Carlson. Fox News’de düzenli olarak yaptığı programlarında ABD sağının ve Trump kitlesinin gündemini belirleyen Carlson, aşırı sağcı ve komplocu yorumları ile sıkça gündem olmayı da başarıyor.
Bu hafta gündem olmasının sebebi ise NYT için medya üzerine yazan Ben Smith’in köşesi. Smith, bu haftaki yazısında Carlson’ın kamera karşısında sürekli saldırdığı ve aşağıladığı “liberal medya” ile aslında nasıl iyi bir ilişkisi olduğunu ve ABD medyasındaki en büyük dedikodu ve gizli bilgi kaynaklarından birisi olduğunu anlattı. Bu da elbette tüm medya camiasının ana gündem maddesine dönüştü.
Yazı ve sonrasındaki tartışmalar oldukça ilgi çekici. Bizler için ise ekstra çekici çünkü son haftalarda ana başlıklarımızdan birisi gazetecilerin kurdukları ilişkiler ve arka planda yaptıkları şeyler. Belki bu yazı ve olaydan buradaki tartışmayı zenginleştirecek bir şeyler de çıkartılabilir.
KISA KISA
🦁 Gizlilik odaklı internet tarayıcı Brave, aynı yaklaşıma sahip bir arama motorunun beta testine başladı. Şu ana kadar gelen yorumlar iyi.
🦆 Gizlilik ve arama motoru denildiğinde ilk akla gelen isim olan DuckDuckGo ise geçtiğimiz yıl ciddi bir büyüme yaşadığını duyurdu. Birçok büyük ülkede Google’ın ardından en çok tercih edilen arama motoru konumunda.
🦑 Bazen çok basit bir doğa haberine attığınız başlık ile internetin favorisi olmanız mümkün.
🍪 Google, çerezlerle ilgili yapacağı değişikliği bir süreliğine erteledi.
🇮🇷 FBI, İran merkezli bir grup haber sitesinin alan adlarına el koyarak kapattı. Gerekçe olarak ABD’nin aldığı yaptırım kararlarının ihlali gösterildi.
🆕 Eski NYT ve Quartz çalışanlarından oluşan bir ekip, tamamen iş ve çalışma hayatının geleceğine odaklanan bir yayın kuruyor.
🪟 Microsoft yeni işletim sistemi Windows 11’i tanıttı. Android uygulamalarını kullanabilme ve tasarım değişimi gibi ilgi çekici farklılıklar olsa da yeni bir ismi hak edecek kadar büyük bir dönüşüm göremedim.
🇳🇮 Geçtiğimiz üç yıl içerisinde Nikaragua’da basının durumu daha da kötüye gidiyor.
🤖 Teyit platformları etki güçlerini artırmak için otomasyondan faydalanıyorlar.
Haftanın odağı: BuzzFeed dijital medyanın geleceği için ne diyor?
Dijital medya dediğimizde akla ilk gelen isimlerden birisi BuzzFeed. Birçok konuda ilklere imza atan ve her geçen yıl daha da büyüyen marka, dijital medyanın yönü hakkında fikir sahibi olmak için ilk bakılan adreslerden. Bu yüzden geçtiğimiz hafta içerisinde yaşanan gelişmeler hemen herkesin dikkatini çekti.
Bir süredir borsada işlem görmesi için planlar yapılan BuzzFeed, bir yatırım şirketi ile anlaşarak ve bu süreçte 300 milyon dolar karşılığında Complex Media’yı da satın alarak SPAC adı verilen yolla borsada işlem görmeye başlayacak. Bu kendi başına önemli bir haber ve muhtemelen yakın gelecekte başka dijital medya isimleri de bu yolu izleyecek ama konuyla ilgili konuşmaların merkezinde bu gelişme sonucu ortaya çıkan bir PDF dosyası var.
“BuzzFeed Investor Presentation June 2021” başlığını taşıyan bu dosya, tahmin edebileceğiniz gibi şirketin halka açılma sürecinde yatırımcılara kendilerini anlattıkları sunum dosyası. Dosya içerisinde BuzzFeed hem geçmişini ve şu anda bulundukları konumu hem de geleceğe dair öngörülerini ve planlarını anlatıyor. Bu süreçte de bolca ilginç veri ve rakam sunuyor.
Önce işin gelir ve genel maddi durum kısmına bakalım. Dosyaya göre BuzzFeed’e şu anda biçilen değer 1.5 milyar dolar. Bu gerçekten büyük bir rakam ama halka açılma sonrası hisse fiyatları ile bu ciddi bir şekilde değişebilir. Ama işin daha dikkat çekici kısmı önümüzdeki yıllar için BuzzFeed’in gelir tahminlerinde. Bu yıl da dahil olmak üzere önümüzdeki 4 yıl boyunca gelirlerinde her yıl %25 artış öngörüyorlar, bu da 2024 gelirlerinin milyar dolar seviyesine ulaşması demek.
Reklam, e-ticaret ve içerik üzerinden bu ne kadar mümkün emin değilim, özellikle de ilk kategoride genel durum çok daha karamsarken. Her ne kadar büyük bir isim olsa ve “reklamın büyük platformların kontrolünden çıkacağı” tahminlerinin doğru çıkma ihtimali olsa da bu öngörüler bana fazla iyimser geldi.
Konu, ürettikleri içerikler ve bunun ekonomisine dair söylediklerine geldiğinde ise durum ilginç bir hâl alıyor. Geçtiğimiz haftalarda BuzzFeed News ile Pulitzer almak gibi bir başarıya imza attılar ama bu sunuma bakacak olursak içerik konusunda asıl önemli olan “markalar için güvenli” içerikler üretiyor olmak. Özellikle sunumun birçok noktasında alt markaları ve içerikleri konusunda reklama ve e-ticarete uygunluk vurgusu yapıyor olmaları, söz konusu yatırım almak olduğunda anlatının nasıl değiştiğini çok güzel özetliyor.
Bu da aslında e-ticaret konusuna yaptıkları vurgu ile oldukça uyumlu. Tasty gibi markalar ile çıkardıkları ürünler ciddi bir gelir kaynağı olmuş durumda ve 2024’te e-ticaretin toplam gelirin %31’ini oluşturacağını öngörüyorlar. Bunu yapabilmek için de ürünlerini satabilecek içerikler üretmeye ihtiyaçları var. Bu da aslında dijital medyanın içerik konusuna önümüzdeki dönemde nasıl yaklaşacağının işareti.
Tüm bunlara Peretti’nin BuzzFeed çalışanlarına gönderdiği mektupta üstü kapalı olarak daha fazla satın alma yapmak istediğinden bahsetmesini de ekleyecek olursak BuzzFeed’in dijital medyanın geleceğine kendilerinin merkezinde olduğu bir ekosistem olarak baktığını söylemek mümkün. Çünkü bu seviye bir büyümeyi gerçekleştirmeleri için oyuncu sayısının azalması şart.
Biraz geçmişe gidersek Peretti’nin bir süredir bunu planladığını da hatırlayacağız. Dijital medyanın kurtulması için büyük birleşmelerin şart olduğunu savunan Peretti, bu görüşünde haklı olduğunu düşünüyor olmalı. Dijital medyanın mevcut belirsizlikleri içerisinde kesin bir yorum yapmak zor. Fakat kesin olan bir şey varsa bu halka arzın ciddi bir etkisi olacağı. Eğer BuzzFeed iyi bir açılış yaparsa, dijital medya aktörlerinin büyük bir kısmı stratejilerini bu dosyadaki tahminlere göre şekillendirecek.
