Bir süredir NewsLabTurkey’in The Guardian Foundation ortaklığıyla yürüttüğü podcast eğitimlerinde eğitmenlik görevini üstleniyorum. Bu vesileyle de dünyadaki dijital podcast eğitim programlarına doğru bir keşfe çıktım.
Bu yazıda herkesin yeni yeni merak saldığı bu dünyaya ilk adım için önem arz eden eğitimlerin dünya çapında yayın yapan platformlar tarafından nasıl kurgulandığını anlatmaya çalışacağım.
İhtiyaca göre şekillenen eğitimler ağırlıkta
Benim gibi günün en az iki saatini podcast dinleyerek geçiren biri olabilirsiniz ya da podcast furyasına merak salmış biri. Podcastinize başlamadan önce işin biraz daha ayrıntılarını öğrenmek için belki arama motorlarında gezinerek kendinize en uygun eğitimi seçmeye çalışıyorsunuz, belki de Udemy, Coursera gibi ücretli eğitimler veren platformları denemeyi düşünüyorsunuz ama bir türlü karar veremiyorsunuz. Bu noktada yapmanız gereken ilk şey ihtiyaçlarınızı belirlemek. Podcast eğitimimizde de bir program yapmak için yola koyulanlara ilk önerimiz “niçin podcast yapmak istediğinizi” belirlemek oluyor.
Dinleyicilerinize ulaştırmak istediğiniz programınızın içeriğine göre ihtiyaçlarınızı belirlemeniz gerekiyor öncelikle. İçeriklerinizi ise hitap ettiğiniz hedef kitleye göre şekillendirmelisiniz. Örneğin medya profesyonelleri için oluşturduğunuz bir yayında kullandığınız mikrofonun ses kalitesi önemlidir. Aşağıda sıralayacağım dokuz eğitim programından beşi genel bir eğitim modülü oluşturmaktan öte ihtiyaçlara göre özel içerikler hazırlamış.
PRX: Radyo ağı PRX, bizlere bölümlere ayrılmış bir program sunuyor. İnternet sitelerinden istediğiniz programa girerek ayrıntıları öğrenebiliyorsunuz. “Podcast Garage”da herkese hitap eden başlangıç seviyesinde öğretim materyalleri varken örneğin “Podcast Training for Your Team” eğitimini istediğinizde, şirketinizin ihtiyaçlarını tespit edip mesleğinize özelleştirilmiş bir eğitim sunuyorlar. Genç gazetecilerden oluşan küçük bir ekibin kapasitesi ile bir kentte olup bitenleri konu alan podcastler yayınlamak isteyen yerel yönetim birimlerinin ihtiyaçları farklı olsa gerek.
Radian: ABD’li şirket Radian‘ın ihtiyaçları tespit etme yöntemi ise diğerlerinden farklı. Şirketten eğitim almak istiyorsanız Google Takvim üzerinden seçeceğiniz tarihe ayarlanan bir görüşme ile programlarına uygunluğunuza ve sizin için gerekli olan eğitim materyallerine karar veriyorlar. Sonrasında ise yüz yüze ya da daha önce hazırlanan “tutorial”lar sayesinde eğitim gerçekleşiyor.
Sonolog: Sonolog isimli platformun verdiği eğitimler incelenmeye değer. “Başlangıçtan Uzmanlığa” sloganıyla özel yapılandırılmış eğitimler sunan platform, eğitimleri ilginç ve takip edilesi kılmanın önemini vurguluyor. Aslında tam da iyi bir podcastte olması gereken bir özelliği görüyoruz Sonolog’da: “Farklı sosyal medya mecralarında programınızı daha iyi nasıl yaygınlaştırabilirsiniz?” Saydığım diğer iki şirket gibi bu şirket de hedef kitleye göre ihtiyaçları belirleyip özel atölyeler düzenliyor.
House of Pod: Eğitim konusunda en takdir edilesi platform ise House of Pod. İnternet sitelerini ziyaret ettiğinizde podcastinizi kendi stüdyolarında kaydetmekten size özel danışmanlık hizmeti vermeye kadar spektrumu genişlettiklerine şahit oluyorsunuz. House of Pod’un bir de e-bülteni mevcut. Eğitimlerle ilgili tüm gelişmeleri oradan da takip edebilirsiniz.
Bir gelir modeli olarak podcast atölyeleri düzenlemek
Podcast Lab: İhtiyaca özel eğitimler düzenleyen bir başka şirket de podcast yapımcısı Jenna Kutcher’ın kurduğu Podcast Lab. Kutcher, podcast üzerinden elde ettiği geliri çeşitlendirmiş diyebiliriz. Hâlihazırda yıllardır blogger olan Jenna Kutcher, The Goal Digger ismini taşıyan ve dört yılı aşkın süredir devam eden bir podcastin de sunucusu ve yapımcısı. Sadece reklam ve sponsorluk anlaşmalarıyla değil, başarılı olmuş podcastinizin hikâyesini eğitimler sayesinde aktararak da gelir elde edebilirsiniz ve işiniz Kutcher’ınki gibi, bir noktada Podcast Lab’e dönüşebilir.
NPR: Gelelim podcast camiası için ağır top sayılabilecek, işin başından beri üretim yapan ve podcast ekosistemini şekillendiren aktörlerin verdikleri eğitimlere. İlk sırada hepimizin YouTube’da yayınladıkları Tiny Desk konserleri ile bir kez denk gelmiş olabileceğini düşündüğüm NPR (National Public Radio) var. ABD’de 1970’den beri yayın hayatını sürdüren radyo, bugün sol cenah için temel haber alma kaynaklarından biri. Bunu yaptıkları yayınların çeşitliliği ve kalitesine de borçlular.
NPR, radyo yayınlarını podcaste dönüştüren ilk mecralardan biri, 2000’lerin başından beri yaptıkları yayınların formatlarını değiştirip podcast dinleme platformlarından da yayınlıyorlar. Ayrıca bir süredir gazetecilik ve radyo öğrencilerine eğitim içerikleri hazırlıyorlar. Ücretsiz olarak verdikleri eğitimlerde podcastlerle ilgili daha teknik konulara değiniyorlar. Ayrıca her yıl “Student Podcast Challenge” (Öğrenciler için Podcast Meydan Okuması) da düzenliyorlar. Bu meydan okuma kapsamında geçen yıl ABD’nin 46 eyaletinden 35 bini aşkın öğrencinin sesli hikâye anlatımına yönlenmesi için çaba göstermişler, öğrencilere eğitimler düzenlemişler.
Berkeley: Kaliforniya Üniversitesi Berkeley de podcast eğitimleri veriyor. Hemen hemen her konuya değinen yedi haftalık bir program ile uzmanlardan oluşan bir ekipten bire bir aldığınız eğitim sonucu podcast hazırlama sertifikasına sahip olabiliyorsunuz. Ama Berkeley’in “bootcamp”inin ücreti bir hayli yüksek.
Podcast eğitimlerini Australian Journal of Adult Learning’de inceleyen akademisyen Ashok K. Roy de eğitimlerdeki en büyük problemin yüksek ücretler olduğunu söylüyor. Roy’a göre podcastler, video yayıncılık gibi yeni medya araçları her ne kadar yayıncıların elini güçlendirse de yeni uğraşlara giriş aşamasında bir engel oluşturabiliyor. Ücretlerin yüksek olmasının sebebi eğitimleri hazırlamanın maliyetleri olabilir.
MIT: Söz konusu problemi aşmış gibi görünen başka mecralar da var. Örneğin dünyanın en iyi eğitim kurumlarından sayılan Massachusetts Institute of Technology (MIT) ses editleme müfredatını ücretsiz sunuyor.
Podcast eğitim içeriklerinde öncü: BBC
BBC: Kamu yayıncısı BBC’nin podcast eğitim programından bahsetmeden olmaz. Şu an için dünyadaki eğitim içerikleri içerisinde en derli toplu ve anlaşılır dersleri “Podcastology” adı altında BBC sunuyor. İnternet sitesini ziyaret ettiğinizde büyük bir eğitim koleksiyonu ile karşılaşıyorsunuz.
Bir podcast eğitiminden bekleyebileceğiniz tüm ana konu başlıklarını 11 bölümde anlattıkları podcast serisinin ardından “hedef kitle ve strateji oluşturma, ipuçları, iyi örnekler” kategorileri altındaki video, ses ve metin içeriklerine ulaşabiliyorsunuz. İngilizcesine güvenen ve podcast eğitimlerinin neresinde eksik olduğunu bilemeyenler için BBC’nin bu hazine niteliğindeki serisini önerebilirim.
Google: Son olarak Google’un podcast eğitimi alanında yaptıklarından bahsetmekte de yarar var. Google News Initiative’in içindeki eğitim merkezinden iki bölümlük bir podcast eğitimine ulaşmak mümkün. Toplamda on beş dakikalık videoların devamının geleceğini de belirtmişler. Ayrıca Google’ın PRX ortaklığında gerçekleştirdiği “Podcasts creator program“, üzerinden daha ayrıntılı materyallere ulaşılabilir. Bu program ile Google her yıl, dünyanın dört bir yanından seslerinin daha fazla duyulması gerektiğini düşündüğü podcast yapımcılarına “fellowship” benzeri bir program da sağlıyor. Bu programa katılmaya hak kazananlar dünyanın dört bir yanından gelen sektör uzmanlarından 12 hafta boyunca ücretsiz olarak ders alabiliyor ve program sonucu geliştirdikleri podcastleri PRX’te yayınlayabiliyorlar.
Sonuç olarak internet üzerinden erişebileceğiniz birçok ücretli ve ücretsiz eğitim bulunuyor. Yukarıda yer verdiğim eğitimlerin hepsi şu an için sanal ortamdan gerçekleşebiliyor. Uzun zamandır içinizde bir podcast programına başlama hayaliniz varsa ya da elinizde podcaste dönüştürmeyi düşündüğünüz video/metin içerikleriniz mevcutsa hayalinize bir adım daha yaklaşmanın tam sırası!
