Yeni nesil dijital haber sitelerini beslemeyi amaçlayan yüksek profilli blockchain girişimi kapandı.
Yüksek profilli, blockchain destekli yeni gelişen dijital haber sitelerini büyütme girişimi Civil, kapandı.
Web sitesi, 100’den fazla üye organizasyondan haberler yayınlamaya devam ediyordu, fakat kurucusu ve Ceo’su Matthew Iles sürdürülebilir olmadığından girişimi sonlandırdığını açıkladı. Bu, “Civil’in sonu,” dedi.
Iles ve yedi kişiden oluşan teknoloji ekibi, yeni ürün stratejileri geliştirmek üzere Civil’in ana yatırımcılarından, blockchain stüdyosu ConsenSys’e geçecek.
Geriye kalacak bir şey olup olmadığını sorduğumda, Iles bir süre duraksadı, sonra “Bunu pek düşündüğümü söylemem. Civil’in her zaman kalbimde özel bir yeri olacak. Büyük çaplı bir girişim denemesiydi –imkânsızı hedeflemiştik– ve şansımızın çok az olduğunu biliyorduk,” dedi.
Hâlâ kendi kendini yöneten, merkezi olmayan kuluçka oluşumlarının gazetecilik girişimleri için şansı olduğuna inandığını, fakat bu konseptin yeniden hayata döndürebileceğinden emin olmadığını söyledi.
Civil’in çözülme süreci en az altı ay sürdü.
Üye kuruluşlardan gelen doğrudan destek bu yılın başlarında durmuştu. Associated Press gibi yerleşik haber işletmelerine bağlanma heveslerinde geç kalındı.
Çok gezmiş, görmüş ve çok saygı duyulan dijital haber yöneticilerinden ve ilgili Civil Vakfı’nın başkanı olan Vivian Schiller, Aspen Enstitüsü’nde medya ve teknoloji programlarının başına geçmek üzere bu senenin başında ayrıldı. Civil için çalışan diğer gazeteciler ya da kuruma danışman olanlar onu takip etti.
Civil, 2017’de, sanal para birimi olan blockchain’e olan ilginin tavan yaptığı yılda kurulmuştu. Girişimin karmaşık, birbirine kenetlenen birimleri vardı ve haber odağından ve editoryal bütünlükten emin olmak anlamına gelen saydam olmayan, kendi kendini yöneten bir yapısı vardı.
Sonuçta, “fazlasıyla karmaşık ve açıklaması güçtü,” diyordu Schiller telefonda gerçekleştirdiğimiz bir röportajda: “Yükseklerden uçan, fazlasıyla hırslı bir fikirdi ve bir parçası olduğum için kendimle gurur duyuyordum. … Zamanının ötesinde miydi ya da sadece asla uygulanamaz bir şey miydi, söylemek zor.”
Bütün karmaşıklığına rağmen, Civil’in çöküşü apaçık ortadaydı. Neredeyse tamamen büyük ölçekli, kâr odaklı blockchain şirketi ConsenSys tarafından finanse ediliyordu ve, CEO’su seri bir girişimci olan Joe Lubin’di.
İlk blockchain balonu tam da Civil harekete geçiyorken patladı ve şu ana dek bir geri dönüş olmadı. ConsenSys, birkaç dalga işten çıkarmayla beraber kendi zorluklarıyla mücadele ediyor; 2018’in sonundaki bir ilk dalga işten çıkarmayı şubat ve nisandaki personelin %14’ünün işten çıkarıldığı bir başkası izledi. Böylece ana gelir kaynağı tıkanmış oldu ve Civil, bunun yerine Iles’in deyimiyle “kendini bağımsız olarak ayakta tutacak” bir başka gelir kaynağı bulmayı başaramadı.
“Merak uyandıran bir teknoloji geliştirdik; fakat sonuçta, izlenme oranlarının yüksek olduğu prime time için hazır olmayan bir şey yapmaya çalıştık,” dedi Iles.
Benim (Schiller’den yansıyan) bakış açıma göre, başarılı olmayan onurlu denemeler, tökezleyen ticari haber kuruluşlarına alternatifler icat etmeyi hedefleyen önemli bir hareketin parçasından ibaret. Çok sayıda başarılı isim sayılabilir: ProPublica, Texas Tribune, Report for America ve daha niceleri.
Elbette Civil bazı güzel işler de yaptı: 14 üye organizasyonu ile “ilk uçuşu” 1 milyon dolarlık koşulsuz bağış getirdi.
“Bizim için yaptıkları her şey için çok minnettarım,” dedi Colorado Sun’ın editörü ve kurucularından Larry Ryckman. “Onlar olmadan ayakta durmayı başaramazdık. Ve bunu sadece para anlamında da söylemiyorum … bize eksikliğini duyduğumuz teknik desteği ve uzmanlığı sundular.”
İlk raundun ardından aralarına katılan geniş çaplı uluslararası grup, başlangıç aşamasındakilere özel nakdi değil, sadece, sanal bir değerden fazlasına asla sahip olamayan blockchain “tokenları” alabildi. Tabii, “bu onları herhangi bir zarara da uğratmadı,” dedi Schiller. Aslına bakılırsa, Civil “güvenilir organizasyonlardan oluşan global bir network’e sahip bir oluşumdu … sadece kalkışa geçmeyi başaramadı.”
Medya çalışanları için haftalık bir bülten olan Study Hall için kapsamlı bir yazı kaleme alan Allegra Hobbs, üye sitelerin yaşadığı hayal kırıklığını ve blockchain çöküşünü kayda geçirdi.
MediaNews Group oradaki personelinin üçte birini geri çektiği için Denver Post’un eski öğrencileri tarafından piyasaya sürülen Colorado Sun için, hâlihazırdaki ekonomik durgunluğa ek olarak Civil’in çöküşü, stratejik planların baştan sona yeniden yapılandırılmasını gerektirdi. “Ama, başaracağız,” dedi Ryckman.
Civil’in piyasaya sürüldüğü ilk günlerde, haber organizasyonları iş birliğine açıktı.
“Fotoğrafları kaydetme ve arama bağlamında Civil ile bir proje başlatmayı deniyorduk,” diye yazıyordu, Associated Press’te strateji şefi olan Jim Kennedy, bir e-postasında. “Fakat o proje burada şu anda devre dışı bırakıldı. Yeniden ele alınacak mı emin değilim … Onlarla bir süredir doğrudan iletişim kurmadım.”
WordPress’in sahibi olduğu şirketlerden birindeki Newspack projesinin kurucusu ve yöneticisi (ve yakın zamana kadar Poynter mütevellisi) olan Kinsey Wilson e-postasında, “Açıkçası organizasyonun farklı bölümleri konusunda kafam hep biraz karışıktı,” diyordu. “Matthew ile son konuştuğumda, haber içeriğini doğrulamak, dağıtmak ve paraya çevirmek için teknoloji sağlayıcılığına dönüyorlardı.” Fakat sonrasında herhangi bir iletişimimiz olmadı.
Civil Vakfı, öne çıkan dokuz dijital habercilik emektarını Civil Meclisi olarak sıraya dizdi. Bu kişiler üye organizasyonların kabul edilme, reddedilme ya da azledilmelerine dair alınacak kararlarda hazır bulunacaklardı, konu sitede şöyle açıklandı:
Civil Meclisi, Civil protokolü içinde yönetimle yetkilidir, token sahipleri bir kararın yeniden gözden geçirmesi için başvurabilir. Civil Meclisi topluluğun kararlarını tersine çevirebilir, buna karşılık topluluğun da çoğunluğun oy birliğiyle Meclisi veto etme hakkı vardır.
Gerçekten de bazı siteler fazla ticari ya da gizli savunma grupları oldukları gerekçesiyle reddedilmişlerdi.
Burada haklı çıkan bir şüpheci olarak sinsice sevinecek değilim. Civil’in üç yıllık ömrü boyunca, en çok ihtiyaç duyulan bir zamanda, elzem olan gazeteciliğin desteklenmesi konusunda hızlıca yol alındı.
Bir başvuruda kazancı olan belli bir proje olduğunda gazetecilerin doğrudan desteklenmesi konusunda bir sorun yoktu. Report for America, ProPublica’nın Yerel Haber Projesi ve platform şirketlerin hayır kolu girişimleri bu yaklaşıma sıcak bakıyor. Daha ayrıntılı düşünülmüş bir yapı muhtemelen yardımdan çok ayak bağı olacaktır.
İlk olarak Poynter‘da yayınlanan bu yazı Heinrich Böll Stiftung Türkiye Temsilciliği desteğiyle yürüttüğümüz Sürdürülebilir Gazetecilik projemiz kapsamında Başak Güntekin tarafından çevrilmiştir.
