Google doğrulamacılar için bir arama motoru oluşturuyor

Google, kullanıcıları için bilgi doğrulamayı/teyitlemeyi kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bunu yapabilmek için en bilinen hizmetleri olan arama motorunun farklı bir versiyonunu geliştiriyor.

Google News Initiative, tamamıyla içerik teyitlemeye odaklanan aracın beta versiyonunu yayınladı. Şirketin aylardır üzerinde çalıştığı bu özellik Snopes ve Poynter’ın sahip olduğu PolitiFact gibi doğrulamacıların işlerini yüzeye çıkarabilmek için diğer Google ürünleriyle (Ör. Google News) aynı sinyalleri kullanıyor.

Google’da çalışan araştırmacılardan Cong Yu, “Buradaki amaç teyitleme yapan gazetecilere belirli bir konu üzerinde teyitçilerin yaptığı tüm çalışmaları bulabilmelerini kolaylaştırmak,” diyor. “Kullanıcılar ise bir konuda daha geniş bilgiye sahip olmak istediklerinde yararlanabilirler.”

Alfa versiyon altı ay önce, teyit organizasyonları kullanmaya başlayıp Google’a geri bildirim verdiklerinde yayınlandı.

Birleşik Krallık’ta yardım temelli bir teyit kuruluşu olan Full Fact de bunlardan biriydi. Full Fact’in otomasyona bağlı teyit bölümünün şefi Mevan Babakar teyit arama motorunu doğrudan kendisi denememiş olsa da, Poynter’a e-posta ile yaptığı yorumda aracın teyit faaliyetlerini bulup toparlamada yararlı olabileceğini; ancak aynı zamanda istenmeyen sonuçlara da yol açabileceğini söyledi.

“Teyit edilmiş bilgilerin tarihi geçebilir. Bu, yerel bir dükkânın açılış saati ise büyük bir problem değil ama, seçimlerin kaderini değiştirebilecek politik ifadeler söz konusu olduğunda zaman kaybetmeden sorunu ortadan kaldırmak zorundayız. Çoğunlukla suçlamaları, iddiaları kontrol ediyoruz, trendleri değil. Peki bu servisin sahte bir anlatıyı şekillendirmeye yardımcı olacak bir araca dönüşmesi nasıl engellenebilir?”

Poynter, Google’ın bu yeni hizmetini deneyen sekiz diğer teyit organizasyonuna da görüşlerini almak için ulaşmayı denedi, ancak organizasyonlardan üçü yorum yapmayı reddetti, beş tanesi ise yayın tarihine kadar yanıt vermedi.

Bu, Google’ın spesifik bir kullanım için geliştirdiği ilk proje değil. Eylül ayının ortalarında gazetecilere hikâyeleriyle ilintili veri bulmalarına yardımcı olacak bir beta veri seti arama motoru yayınladı.

Google, teyit arama motoruna ek olarak ClaimReview isimli biçimlendirme uygulamasını geliştiren bir form çıkarttı. Bu formla birlikte teyitleme içeriklerine birkaç satırlık bir kod ekliyor ve böylece platformun tarayıcıları bu bilgileri hızla alabiliyor. Artık teyitçiler her bir hikâyeye tek tek manuel kod eklemek yerine arama motoruyla aynı panelde bulunan bir formu doldurarak aynı işi yapabilecekler.

Google’ın ClaimReview’le ilgili açıklaması Duke Reporters’ Lab tarafından yapılan bir başka benzer açıklamayla aynı güne denk geldi.

Basın açıklamasında Reporters’ Lab arama motorlarının daha fazla teyidi öne çıkarabilmesi için birçok yayıncının biçimlendirme kullanması için küresel bir teşvik (Google News Initiative tarafından 200.000 dolar ile fonlanan ve IFCN’i de içeren) yaratacaklarını duyurdu. Açıklamaya göre, Reporters’ Lab’in tanımladığı 156 teyit organizasyonundan yalnızca yarısı biçimlendirme uygulamalarını kullanıyor.

“ClaimReview teyit hareketinin anlatılmayan başarı hikâyelerinden biri. İnsanların arama sonuçlarında gerçeğe ulaşmalarına yardımcı oluyor ve teyitçilerin kitlelerini ve etkilerini güçlendirmelerini sağlıyor,” diyen Reporters’ Lab yöneticisi Bill Adair projeyi ClaimReview 2.0 olarak konumlandırdıklarını belirtti.

Google tarafında ise, Yu’nun söylediğine göre, şimdilik yalnızca bir avuç teyitçi ve gazeteci yeni teyit araçlarına tasarım bağlamında katkıda bulunabiliyor. Google, Brezilya gibi seçim olan ülkelerdeki seçimler sonuçlanana kadar teyit alanındakilerin iş akışlarını engellemekten kaçınmak istediğini belirtiyor.

Ancak 2019’da bu özelliği kamuya açmayı planlıyor. Yu, o aşamaya kadar Google’ın daha fazla teyit çalışmasını arama sonuçlarında çıkarabilmek için algoritmasına daha fazla sinyal eklemesinin imkân dahilinde olacağını söylüyor. Şu an içinse yalnızca Schema.org ClaimReview markup ya da Duke Reporters’ Lab’s Share the Facts widget kullanan ve Google News kriterlerine uyan teyit ajanslarından teyit edilmiş bilgileri çekiyor.

“Google, teyit topluluğuyla çok uzun süredir çalışmakta; yapmak istediğimiz şey her zaman teknoloji sağlayıcısı olabilmek, en temel hedefimiz bu. Bu teyit araçlarını da bu amaçla üretiyoruz,” diyor Yu.


Bu içerik daha önce Poynter.org’da yayınlanmıştır.

Yazar hakkında

DANIEL FUNKE

International Fact-Checking Network için teyit üzerine içerikler üretiyor.